كنترل راهبردي در بانكداري ايران: نگاهي تاريخي به الگوهاي پيشين و ارائه مدلي نوين

Strategic Control in Iranian Banking: A Historical Look at Past Patterns and Presentation of a New Model

در شرايط پيچيده و متلاطمي كه بانك‌ها با آن مواجه هستند، وجود يك سيستم كنترل راهبردي اثربخش كه بتواند به خوبي از پس مشكلاتي همچون، سوء مديريت، عدم توانايي در نظارت بر شبكه بانكي و عدم ثبات محيط اقتصاد كلان بربيايد، الزامي است. در اين پژوهش سعي شده است تا ضمن واكاوي مدل‌هاي الگوي كنترل راهبردي موجود در صنعت بانكداري ايران و جهان، با ارائه الگويي متناسب با شرايط محيطي حال حاضر و با استفاده از روش آميخته اكتشافي با اتكا بر فلسفه ساخت‌گرايي اجتماعي و رويكرد نظريه داده بنياد به دنبال تبيين مدل كنترل راهبردي در صنعت بانكداري ايران باشد. در اين ارتباط در بخش كيفي با استفاده از نمونه‌گيري نظري و مصاحبه ميداني نيمه ساختاريافته با 16 تن از مديران، سرپرستان و كاركنان دانشي چهار بانك فعال در سطح كشور و به وسيله نرم‌افزار MAXQDA نتايج استخراج گرديد. مقوله‌هاي استخراج شده الگوي كنترل استراتژيك در مرحله اول شامل، كنترل محتواي راهبرد، كنترل اجراي راهبرد، كنترل سياسي، كنترل بينشي، كنترل مسئولانه، كنترل مراقبت راهبردي، كنترل آگاهي‌هاي ويژه و كنترل قابليت‌هاي راهبردي است. همچنين در بخش كمي به منظور برازش مدل مذكور جامعه آماري شامل 61 نفر از متخصصان و كارشناسان حوزه كنترل راهبردي به صورت قضاوتي هدفمند با تكنيك گلوله برفي به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. داده‌ها در بخش كمي از طريق اجراي پرسشنامه محقق ساخته بر روي نمونه آماري استخراج و با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS تجزيه و تحليل گرديد.

In the complex and turbulent conditions that banks are facing, an effective strategic control system that is capable of dealing with problems such as mismanagement, inability to monitor the banking network and instability of the macroeconomic environment is essential. This study has attempted to analyze the models of strategic control model in the banking industry of Iran appropriate to environmental conditions in order to elaborate a strategic control, using a heuristic approach based on the philosophy of social constructionism and the grounded theory approach. In this regard, in the qualitative sector, the results were extracted by MAXQDA software using semi-structured field interviews and interviews with 16 managers, supervisors and experts of four banks operating nationwide. The extracted categories of strategic control patterns in the first stage include strategy content control, strategy implementation control, political control, insight control, responsibly control, surveillance control, special control and strategic capabilities control. Also, in order to verify the fitness of the model, a statistical population of 61 experts and experts in the field of strategic control was selected as a targeted trial using snowball technique as a statistical sample. Data were analyzed by a researcher-made questionnaire on the statistical sample and analyzed using Smart-PLS software.