بررسي روند تغييرات پوشش برف شمالغرب ايران تحت تاثير تغييرات اقليمي

Investigation of snow cover changes affected by climate change In North West of Iran

در اين تحقيق به منظور پايش سطح پوشش برف از تصاوير ماهوارهاي اپتيكال سنجنده MODIS طي يك دوره 61 ساله از سال 2000 تا 2015 استفاده شد و براي تشخيص سطوح پوشيده شده از برف شاخص NDSI بكار گرفته شد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد با توجه به شرايط اقليمي منطقه بيشترين مساحت تحت پوشش برف در ماههاي دسامبر، ژانويه ، فوريه تا مارس (10 آذر ماه الي 10 فرودين ماه ) در سطح منطقه مشاهده مي‌شود و حداكثر سطح پوشيده شده از برف در ژانويه رخ داده است. بررسي روند تغييرات سطح پوشش برف در استان آذربايجان غربي در ماه ژانويه به شدت كاهش يافته و داراي روند منفي است و وضعيت مشابهي براي استانهاي آذربايجان شرقي و اردبيل در اين ماه رقم خورده است. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه تغييرات پوشش برف دلالت بر افزايش دما در منطقه و در نتيجه كاهش تغييرات سطح پوشش برف در ماه ژانويه دارد. اين روند بيانگر اثر گرمايش جهاني و اثر تغيير اقليم بر سطح پوشش برف منطقه مورد مطالعه است. بطوريكه بررسي نمايه هاي حدي منطقه نيز اين فرض را تقويت مي كند بدون شك با افزايش دما الگوي بارش منطقه دستخوش تغيير شده و رژيم بارش زمستانه از برف به باران تبديل شده است. اين موضوع باعث كاهش ذخيره برفي در حوضه آبريز منطقه مورد مطالعه شده است. همچنين بررسي نمايه هاي حدي دما در دوره 2040- 2011 و دوره پايه با رويكرد تغيير اقليم در منطقه شمالغرب كشور با بهره گيري از خروجيهاي مدل گردش عمومي جو تحت سناريوي A2 و مدل ريز مقياس نمايي LARS-WG نشان داده است نمايه هايي نظير تعداد روزهاي يخبندان و يا تعداد روزهاي يخي نسبت به دوره پايه روندي كاهشي داشته كه با توجه به گزارشات هيئت بين دول تغيير اقليم و همچنين مطالعات متعددي كه روند گرمايش جهاني را مورد تائيد قرار داده اند دور از انتظاز نبوده است همچنين نمايه هايي نظير طول دوره رويش نسبت به دوره پايه افزايش و دامنه تغييرات شبانه روزي دما نسبت به دوره پايه كاهش داشته اند. كه مي توانند كاهش سطح پوشيده شده ار برف در منطقه و تحديد ذخاير برفي منطقه را مورد تائيد قرار دهند.

In this study in order to monitor snow cover, the Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) optical images were used, while for detection of snow covered areas, the snow index-NDSI, was applied. The results showed - according to the climatic conditions of the region- during the following months: December, January, February and March, most of the area is covered by snow and the maximum extent of snow cover occurred in January. In West Azerbaijan province there is found a negative trend of snow cover with a drastically reduction in January, as well as the provinces East Azerbaijan and Ardebil showed the decreasing of snow cover in this month. The results of this study show that, changes in snow cover imply a rise in temperature in this region leading to the reduction of snow cover in January. This trend represents global warming and climate change impacts on snow cover in the study area. Investigation of extreme indices confirms the assumption that by taking temperature increase into consideration, regional winter precipitation pattern has been changed from snow to rain, causing the reduction of snow storage in the catchment of study area. In addition ,the extreme temperature index study in the period of 2011- 2040 and the baseline by considering climate change approach in North West of Iran by using outputs of general circulation models under A2 scenario and downscaling models LARS-WG indicates the number of frost days or the number of icy days decreased compared to the baseline which is not unexpected according to reports by the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) as well as several studies confirmed global warming. Moreover, indices such as growth period increased, while diurnal temperature variation decreased compared to the baseline confirming snow cover reduction in the region as a threat of snow storage in the region.