مطالعه شاخص اقليم آسايش گردشگري در مناطق خشك (مطالعه موردي: استان يزد)

(The Study of Tourism Comfort Climate Index in Desert Area (Case Study: Yazd Province

آب و هواي مناسب و شناخت كافي از شرايط اقليمي در مقصد يكي از مهمترين عناصر در بحث گردشگري است و مي‌تواند به ‌عنوان يك عامل جاذب يا دافع براي گردشگران باشد. هدف از اين پژوهش ارزيابي اقليم گردشگري استان يزد به عنوان يكي از مهم ترين استان هاي گردش پذير در مناطق خشك كشور است. براي تعيين آسايش حضور گردشگر از شاخص اقليم آسايش گردشگري (TCI) استفاده شد. به منظور بررسي شاخص اقليم آسايش (TCI) از داده‌هاي 17 ايستگاه هواشناسي استفاده شد. سپس با محاسبه زيرشاخص­ها و شاخص TCI با كمك نرم‌افزار ArcGIS پهنه‌بندي زيرشاخص­ها و شاخص TCI انجام شد. نتايج نشان داد به ترتيب ماه‌هاي مهر، ارديبهشت، آبان و فروردين بهترين ماه­ها براي فعاليت­هاي گردشگري در استان يزد است و به ترتيب ماه‌هاي دي، تير، بهمن و آذر داري پايين‌ترين ميانگين شاخص TCIهستند. لازم به ذكر است كه تير ماه داراي بيشترين تغييرات و مهر ماه داراي كمترين تغييرات در شاخص TCIدرسطح استان يزد است. همچنين كلاس‌بندي سالانه شاخص TCI براساس طبقه‌بنديScott وMcBoyle نشان مي­دهد استان يزد در دو كلاس اوج در فصول معتدل و اوج در فصول خشك قرار مي­گيرد. به ‌طوركلي مي‌توان گفت مناطق كوهستاني با ارتفاع بيش از 2700 تا 3000 متر و مناطق اطراف آن در فصول خشك كه بارش و كاهش دما عامل محدود‌كننده نيست داراي بهترين شرايط گردشگري مي‌باشد. مناطق ديگر با ارتفاع كمتر از 2700 تا 3000 متر در فصول بهار و پاييز بهترين شرايط اقليمي را براي گردشگري داشته است.

Proper climate and adequate knowledge tourism and can be as an attractive or unpleasant factor for tourists. The purpose of this research is to evaluate the tourism climate of Yazd province as one of the most important provinces in the arid regions of the country. For determining the tourism presence comfort in the Yazd province, Tourism Climate Index (TCI) was used. In order to investigate tourism climate index data from 17 meteorological stations was used. Then by calculation sub-indexes and TCI, zoning of TCI and sub-indexes for Yazd province was done with ArcGIS environment. The results showed that October, May, November and April are the best months for tourism activities in Yazd province, and January, July, February and December have the lowest average of TCI index respectively. The most changes in TCI occurs in July and the lowest changes is in October. According to Scott & McBoyle classification, the TCI annual classification shows that Yazd province is placed in two classes: Bi-modal shoulder peak and Dry season peak. Generally, the mountainous area with an altitude of more than 2,700 to 3,000 meters and their surrounding areas when rainfall and lower temperatures is not a limiting factor have the best tourism conditions in the dry season. Other areas with less height of 2700 to 3000 meters have the best climatic conditions for tourism in the spring and autumn.