تنوع ژنتيكي و فنوتيپي جمعيت‌هاي راش شرقي (Fagus orientalis Lipsky) در ارتفاعات مختلف جنگلهاي گيلان، ماسال

تنوع ژنتيكي بين جمعيت­ ها مهمترين فاكتور براي تكامل و سازگاري گونه‌هاي گياهي است. در اين مطالعه، تنوع ژنتيكي در جمعيت‌هاي راش شرقي در برخي از ويژگي­هاي برگ در سه ارتفاع رويشگاه در جنگل‌هاي ماسال در استان گيلان بررسي شد. براي اين منظور سه ارتفاع 700، 1200 و 1700 متر از سطح دريا انتخاب گرديد. در هر ارتفاع تعداد 20 پايه درخت از هر جمعيت به‌طور تصادفي انتخاب شدند. سپس از هر درخت تعدادي برگ از بخش‌هاي جنوبي و شمالي تاج درختان سالم و بالغ جمع­ آوري گرديد. در اين پژوهش صفاتي مانند شاخص برگ، شاخص دمبرگ، سطح برگ، سطح ويژه برگ، وزن ويژه برگ، محتواي آب نسبي برگ و وزن خشك برگ اندازه‌گيري شد. داده­هاي به­دست‌آمده با استفاده از روش آشيانه­اي مورد تجزيه‌ وتحليل قرار گرفت. تجزيه واريانس بين رويشگاه ها تفاوت معني‌داري را براي بيشتر صفات بين جمعيت اول (700 متر) با جمعيت دوم و سوم نشان داد. در مقايسه ميانگين جمعيت ها (طبقات ارتفاعي)، مقادير ميانگين سطح برگ، سطح ويژه برگ و محتواي آب نسبي در ارتفاع مياني بيشتر از دو ارتفاع ديگر بود. بيشترين ميزان وراثت­پذيري براي صفات سطح برگ، سطح ويژه­ برگ، وزن خشك، شاخص دمبرگ و وزن ويژه­ خشك در جمعيت‌هاي ارتفاع مياني مشاهد شد. همچنين بيشترين ميزان وراثت‌پذيري براي صفات شاخص برگ و محتواي آب نسبي در جمعيت‌هاي ارتفاع مرتفع مشاهده شد. نتايج نشان داد كه ميزان همبستگي بين صفات در جمعيت‌هاي ارتفاع مياني (1200 متر) بيشتر و معني دارتر از جمعيت‌هاي اول (700 متر) و سوم (1700 متر) بود.