تأثير مؤلفه‌هاي هويت مكان بر حس تعلق به مكان؛ مطالعه بازار تاريخي تبريز

Effect of the Place Identity Components on Place Attachment; Study of the Tabriz Historic Bazaar

اهداف و زمينه‌ها: بازارهاي تاريخي ايران به‌عنوان كانون هويت‌بخش و پوياي شهرها در شكل‌گيري حس تعلق به مكان تأثير بسزايي دارند. در اين ميان بازار تاريخي تبريز با ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار است. هدف اين پژوهش تعيين تأثير مؤلفه‌هاي هويت مكان بر حس تعلق مكاني كسبه در بازار تاريخي تبريز بود. روش‌شناسي: اين پژوهش همبستگي در كسبه بازار تاريخي تبريز در سال 1397 انجام شد و 374 نفر به طور تصادفي مورد مطالعه قرار گرفتند. براي گردآوري داده‌ها از پرسشنامه‌اي با 36 سنجه در 6 مولفه استفاده شد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با روش‌هاي آماري همبستگي اسپيرمن و رگرسيون چندمتغيره صورت گرفت. يافته‌ها: مؤلفه‌هاي خاطره‌انگيزي، رضايتمندي و شناخت به ترتيب با ضريب 0/541، 0/480 و 0/412 بيشترين همبستگي را با حس تعلق مكاني كسبه در بازار تاريخي تبريز داشتند (0/01>p)؛ تأثير رگرسيوني سه مولفه خاطره‌انگيزي (0/314=β)، رضايتمندي (0/241=β) و شناخت (0/14=β) بر متغير حس تعلق به مكان، معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: توجه به نقش مؤلفه‌هاي هويت مكاني و ميزان‌ تأثيرگذاري هريك برحس تعلق به مكان و تلاش براي حفظ آنها در بازار تاريخي تبريز ضمن ارتقاي كيفيت بازار، موجبات تداوم حيات و ماندگاري اين ميراث ارزشمند معماري را فراهم مي‌آورد.

Introduction and Background Iranian historic bazaars are the dynamic hotspots of the cities that have a vital role in shaping a sense of place attachment. Among these, Tabriz Historic Bazaar with its unique characteristics is very important. The present study aims at determining the place identity components and their effects on the place attachment among business owners at Tabriz Historic Bazaar. Methodology The present correlational study was conducted among business owners at Tabriz Historic Bazaar in 2018 and 374 people were selected randomly for the research. For data collection, questionnaire with 36 components in 6 dimensions were used. Data analysis was carried out using Spearman Correlation and Multiple Regression tests. Findings Results demonstrated that the coefficient of the most important place identity components with place attachment was significant at p<0.01 and criteria of memorability, satisfaction as well as introduction and identification had maximum coefficient with place attachment with the coefficients of 0.541, 0.480 and 0.412, respectively. Components of memorability with the beta coefficient of 0.314, satisfaction with the beta coefficient of 0.241 as well as introduction and identification with the beta coefficient of 0.140 had respectively the highest regression effects on the place attachment. Conclusion Considering the role of place identity components and the extent of their influence on the sense of place attachment along with the efforts to preserve them in Tabriz Bazaar would help the survival of this valuable architectural heritage, while the quality of Bazaar will be enhanced as well.