بكارگيري فرآيند توليد برنامه راهبردي با هدف كاهش خطرپذيري اثرات خشكسالي بر سكونت در شهر اصفهان با استفاده از فن تحليل عرصه‌هاي تصميم‌گيري مرتبط (AIDA)

Reducing the Risk of Drought Impact on Isfahan’s Habitation; Presenting a Strategic Plan by Analysis of Interconnected Decision Area

اهداف و زمينه‌ها: از مهم‌ترين پيامدهاي تغييرات اقليمي، وقوع خشكسالي در بخش‌هاي مختلف زمين (به ويژه فلات قاره ايران) است كه سكونتگاه‌هاي شهري و روستايي را با بحران‌هاي گوناگون روبه‌رو كرده است. برنامه‌ريزي كاهش‌ خطرپذيري ‌خشكسالي كه بخشي از دستوركارهاي ويژه در شرايط بحران براي برنامه‌ريزي و مديريت شهري است، يكي از راه‌هاي مقابله با اين پديده است. هدف از اين پژوهش، شناسايي اثرات خشكسالي مؤثر بر سكونت و سنجش ميزان و اولويت‌بندي آن در شهر اصفهان؛ و همچنين توليد دستوركارهاي برنامه‌ريزي راهبردي منتج از سناريوهاي سازگار و اولويت‌مند برآمده از فن تحليل عرصه‌هاي تصميم‌گيري مرتبط با هدف كاهش خطرپذيري بحران خشكسالي بوده است. روش‌شناسي: در اين پژوهش توصيفي-تحليلي، ابتدا به كمك گروه متخصصان، عوامل مؤثر بر فعاليت مسكوني شناسايي و در گام بعدي، ارزيابي اين اثرات از طريق پيمايش اجتماعي با استفاده از پرسش‌نامه ويژه ساكنين در مناطق 15‌گانه شهر اصفهان با 384 نمونه به‌صورت نمونه‌گيري غيرتصادفي سهميه‌اي انجام شد. 20 اثر داراي شدت بالاتر از ميانگين استخراج شده و در مرحله بعد با ورود به فرآيند برنامه فضايي راهبردي مشكل سو و با به كارگيري تكنيك تحليل عرصه‌هاي تصميم‌گيري مرتبط، سناريوهاي سازگار و اولويت‌مند برنامه توليد و طراحي شده است. لازم به ذكر است در طي مراحل تكنيك مذكور، اولويت‌بندي سناريوها بر پايه نتايج حاصل از ارزيابي نيمه‌كمي خطرپذيري انجام شده است. يافته‌ها: «خشك‌شدن ‌رودخانه‌ و مادي‌ها»، «ايجاد نارضايتي‌ و بي‌اعتمادي‌ عمومي ‌متقابل ‌جامعه مدني ‌و تصميم‌گيرندگان»، «دگرگوني ‌اميد به ‌زندگي»، «دگرگوني ‌كيفيت‌ هوا» و «افزايش ‌آسيب‌پذيري ‌سلامت ‌جسمي» داراي بالاترين خطرپذيري بر فعاليت مسكوني در شهر اصفهان بودند. نتيجه‌گيري: با استفاده از فن تحليل عرصه‌هاي تصميم‌گيري مرتبط، برنامه راهبردي برتر براي كاهش‌ خطرپذيري ‌خشكسالي با در نظر گرفتن 8 عرصه «طراحي ‌شهري»، «سرزندگي»، «مشاركت ‌مردمي»، «مديريت ‌شهري»، «فناوري‌هاي ‌نوين»، «سلامت‌ جسمي» و «سبك ‌زندگي» ارايه شد.

Aims & Backgrounds The challenge facing the human being in the last century is the climate change crisis and its control. The most important consequences of climate change are the occurrence of drought in different parts of the world (especially Iran), which has encountered urban and rural settlements with various crises (especially the habitation). One of the ways to deal with this phenomenon is to plan a Disaster (Drought) Risk Reduction plan that is part of a crisis-specific agenda for urban planning and management. This is an applied research, which based on dual descriptive-analytical and analyticalprescriptive processes that in addition tracking the effects of drought on residential activity (habitation) in the urban area of Isfahan, using semi-quantitative methods of risk assessment, crisis-response scenarios designed. The drought has been developed based on the strategic urban spatial planning approach and by using Analysis of Interconnected Decision Area. Conclusion The results indicate that the effects of “river drying and madies”, “the dissatisfaction and distrust between civil society and decision makers”, “life expectancy transformation”, “air quality change” and “increased physical health vulnerability” are highest risk of habitation in Isfahan. The topnotch scenario among the nine areas of decision-making areas consists of eight areas of “urban design”, “vitality”, “public participation”, “urban management”, “modern technologies”, “physical health” and “lifestyle”, and is not included “Environment”.