عوامل ژئوپليتيكي منازعه ميان قدرت هاي بزرگ در دوره پساجنگ سرد

Geopolitical Factors of Conflict between the Superpowers during Post-Cold War Era

اهداف و زمينه­ ها: ايالات متحده آمريكا و اتحاد جماهير شوروي رهبري اردوگاه‌هاي غرب و شرق را در دوران جنگ سرد بر عهده داشتند و نظم ژئوپليتيك براساس رقابت اين دو ابرقدرت بنا نهاده شد. اما پس از فروپاشي نظام دوقطبي، ايالات متحده به قدرت بلامنازع در عرصه بين‌الملل تبديل گشت و نظم ژئوپليتيك در سه دهه پس از آن دچار تغييرات گرديد و منازعه ميان قدرت‌هاي بزرگ ادامه يافت. بر اين ‌اساس، هدف نوشتار حاضر توضيح ساختار ژئوپليتيك بعد از جنگ سرد و نحوه توزيع قدرت در فضاي بعد از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي تا عصر حاضر بود. روش‌شناسي: اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و تكنيك تحليل محتواي كيفي با مرور ادبيات و نظريات ارايه‌شده از طريق استدلال و استنباط، به دنبال پاسخ به سه پرسش كليدي در جهت درك روابط قدرت­هاي بزرگ بعد از جنگ سرد بود. روش گردآوري داده­ها، كتابخانه‌اي و اسنادي بود. يافته‌ها: بعد از جنگ سرد جهان شاهد گذار ژئوپليتيك بود كه هيچ قدرتي در موقعيت هژمون قرار نداشت و طيفي از تك‌قطبي، دوقطبي و چندقطبي سيال مشاهده شد. منازعه ميان قدرت‌هاي بزرگ براساس عوامل ژئوپليتيك ذهني و عيني قابل توضيح بود. نتيجه‌گيري:قدرت‌ها در برابر يكديگر با توجه به نوع منازعات استراتژي­هاي كناركشيدن، دنباله‌روي و موازنه قوا كه شامل موازنه نرم و سخت است برمي‌گزينند.

Aims & Backgrounds The US and the Soviet unio‎n led the east and the west camps during the cold war and the geopolitical order was laid on the foundation of the rivalries between these two superpowers. But, after the collapse of the bipolar system, the US became the undisputed power in the international arena and the geopolitical order underwent changes during three decades after that and the conflicts between the superpowers was continued. Based thereon, the current study aims at explaining the geopolitical structure after the cold war and the method of power distribution in the situation after the collapse of Soviet unio‎n up to the present time. Methodology The present study makes use of a descriptive-analytical method using qualitative content analysis and reviewing literature and the theories presented through reasoning and inference to find answers to three key questions in line with perceiving the relations between the superpowers after the cold war. The method of data and information Collectionis library and documentary. Findings The present study will show that the world witnessed a geopolitical transition after cold war and that no power is in a hegemonic position currently and the world is bearing witness to a spectrum of unipolar, bipolar and multipolar fluid powers. The conflict between the superpowers can be explained based on subjective and objective geopolitical factors. Conclusion Powers have chosen such strategies as withdrawal, bandwagoning and, balance of power which is including soft and hard in respect to one another according to the type of conflicts.