ارزيابي شدت بيابان‌زايي در دشت كاشان

Kashan Plain Desertification Level; Iranian Model of Desertification Potential Assessment

اهداف و زمينه‌ها: بيابان‌زايي يكي از چالش­هاي مهم دنياي امروز، به‌خصوص كشورهايي مثل ايران است كه تحت تأثير آب و هواي خشك و نيمه‌خشك قرار دارند. نخستين گام موثر و ضروري به‌منظور پيشگيري و كاهش سرعت بيابان‌زايي، شناسايي مناطق مستعد و عوامل موثر در ايجاد اين پديده است. اين پژوهش با هدف ارزيابي شدت بيابان‌زايي در دشت كاشان با استفاده از مدل ايراني انجام شد. روش‌شناسي: در اين پژوهش مقايسه‌اي، پتانسيل بيابان‌زايي در دشت كاشان در سال­هاي 1380 و 1394 با مدل ايراني ارزيابي بيابان‌زايي مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. معيار­هاي مورد استفاده در اين مدل پوشش گياهي و آب‌ و هوا بودند. بر اين اساس از داده­هاي NDVI ماهواره لندست 7، پايگاه داده بارش CHIRPS و داده‌هاي تبخير و تعرق پتانسيل ماهواره MODIS استفاده شد. يافته‌ها: در سال 1380، 3853/1كيلومترمربع از دشت كاشان داراي بيابان‌زايي متوسط و 3294/8كيلومترمربع داراي بيابان‌زايي شديد بود. در سال 1394، 2/1035كيلومترمربع از اين دشت داراي بيابان‌زايي متوسط، 6019/3 كيلومترمربع بيابان‌زايي شديد و 124/2كيلومترمربع بيابان‌زايي بسيار شديد داشت. نتيجه‌گيري: علاوه بر اينكه در سال 1394 كلاس بيابان‌زايي بسيار شديد در منطقه ايجاد شده است، وسعت مناطق داراي بيابان‌زايي شديد نيز گسترش قابل‌توجهي داشته است.

Aims & Backgrounds Desertification is one of the major challenges in today’s world, especially in countries like Iran that are affected by arid and semi-arid climates. To prevent and slow down the desertification process and in other words, with the aim of preventing and reducing desertification speed, the first effective and necessary step is to identify the susceptible areas and the factors contributing to this phenomenon. This research aims at assessing level of desertification in Kashan plain using an Iranian model. Methodology In this comparative study with the use of IMDPA (Iranian Model of Desertification Potential assessment), an Iranian method and model, first the desertification potential of Kashan plain in 2002 and 2016 was investigated and then the conditions of the two periods were compared. The criteria used in this model were the vegetation and climate criteria. Based on this, Landsat 7 NDVI data, CHIRPS precipitation database and MODIS satellite potential evapotranspiration data were used. Findings Based on the results and findings of this study, in 2002, 3853.1 km2 of the area was classified as moderate desertification and 3294.8 km2 in severe desertification group. But in 2016, there were 1035.22 km2 of moderate desertification intensity, 6019.3 km2 of severe desertification and 124.22 km2 of extreme desertification. Conclusion As a result, in addition to establishing a very severe desertification in 2016, the extent of the areas with severe desertification has also expanded significantly.