بررسي معيارهاي مطلوبيت سكونتي در سه مقياس واحدآپارتماني، ساختمان مسكوني و محله (نمونه موردي: شهر مشهد)

ترجيحات مختلف افراد در ارتباط با انتخاب مسكن مطلوب براي آنها، متاثر از نوع نيازها و ميزان تامين آنها در خانه مورد نظرشان است. حال چنانچه محيط يك خانه به گونه­اي ساماندهي شود كه بتواند بخش زيادي از نيازهاي ساكنين خود را تامين نمايد، آنها نسبت به آن احساس رضايت نموده و تمايلشان نسبت به ماندن در آن افزايش مي­يابد. اين در حالي است كه عكس اين مورد زماني اتفاق مي­افتد كه فرد نسبت به محيطي كه در آن ساكن است، رضايت كافي نداشته باشد؛ اين امر در نهايت منجر به ترك آن مكان توسط فرد مي­شود. بنابراين چنين به نظر مي­رسد كه ميان نوع ترجيحات مسكوني افراد و ميزان رضايت آنها از محيط زندگي­شان، ارتباطي متقابل وجود داشته باشد؛ به اين معني كه با شناخت عواملي كه مي­تواند به افزايش رضايت از يك محيط مسكوني منجر شود، مي­توان به مواردي كه افراد در انتخاب يك مكان براي زندگي­شان ترجيح مي­دهند، دست يافت. از سويي از آنجا كه الگوي غالب سكونت در شهرهاي معاصر كشورمان­، الگوي آپارتماني است و از سويي ديگر محل سكونت انسان تنها به چارچوب خانه­اي كه در آن ساكن است خلاصه نمي­شود، لذا در اين پژوهش تحليل ترجيحات افراد در سه مقياس واحد آپارتماني، ساختمان مسكوني و محله در دستور كار قرار گرفت. از طرفي با توجه به اينكه افراد مستاجر به واسطه شيوه زندگي­شان، مدام با موضوع انتخاب مسكن و ترجيح يكي در بر ديگري روبرو هستند، لذا اين افراد به عنوان جامعه هدف در اين پژوهش انتخاب شدند. قلمرو مكاني پژوهش، شهر مشهد مي­باشد و جامعه آماري تحقيق نيز 384 نفر تخمين زده شد كه اين افراد از ميان ساكنين تمام محلات شهر به صورت تصادفي انتخاب شدند. گردآوري اطلاعات از طريق پرسشنامه متشكل از سوالات باز و بسته بود كه پس از گردآوري با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در تحليل داده­ها از آزمون­هاي F تك متغيره و نيز آزمون فردمن استفاده گرديد. نتايج به دست آمده حاكي از آن بود كه در اولويت بندي افراد در ترجيحات مسكوني­شان از ميان سه مقياس مورد بررسي، انتخاب محله در اولويت اول، انتخاب واحد آپارتماني و مشخصات مربوط به آن در اولويت دوم و در نهايت انتخاب ساختمان مسكوني در سومين اولويت افراد در انتخاب محل زندگي­شان به شمار مي­رود. همچنين از ميان شاخص­هاي مربوط به سطوح فوق، شاخص ويژگي­هاي فضايي در ارتباط با واحد مسكوني، شاخص امنيت در ارتباط با ساختمان مسكوني و شاخص دسترسي و موقعيت در سطح شهر در مقياس محله، در بالاترين درجه اهميت در رده­بندي ترجيحات افراد نسبت به مقياس­هاي مختلف محل سكونتشان قرار دارند.