پديد آورندگان :
عبدالهي عزت آبادي، محمد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات علوم باغباني رفسنجان - پژوهشكده پسته , حسيني فرد، جواد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات علوم باغباني رفسنجان - پژوهشكده پسته
كليدواژه :
اقتصاد كود , پسته , تكنولوژي نرخ متغير , مديريت مصرف كود
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: دو مسئله افزايش هزينه كاربرد نهاده كود و اثرات زيست محيطي استفاده از آن ها، باعث شده است تا اهميت دقت در زمان مناسب تغذيه باغ‌ها و مزارع كشاورزي روز به روز افزايش يابد. در فعاليت هاي معمولي كشاورزي، نهاده هايي همچون كودهاي شيميايي، سموم دفع آفات نباتي و آب به صورت يكنواخت و بدون توجه به نياز واقعي آنها در مزارع و باغ ها مورد استفاده قرار مي گيرند. اين مساله باعث مي شود تا در مواردي استفاده بيش از حد نياز گياه باعث افزايش هزينه ها و تاثيرات منفي زيست محيطي شود. اين در حالي است كه با توجه به تاكيدهاي فراوان بر كيفيت و كارآيي توليد غذا، ضروري است تا نهاده ها بر اساس نيازهاي واقعي از نظر زماني و مكاني مورد استفاده قرار گيرند. در اين مقاله، نقش دانش كشاورزان در بهبود برخي اصول صحيح استفاده از نهاده هاي تغذيه اي ازجمله زمان مناسب تغذيه و تاثير آن بر عملكرد اقتصادي باغ هاي پسته استان كرمان مورد بررسي قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: در اين مطالعه، نخست ديدگاه علمي در خصوص علائم كمبود و زيادبود عناصر غذايي و مديريت زمان مصرف نهاده كود در باغ هاي پسته مشخص گرديد. سپس ديدگاه و عملكرد كشاورزان در زمينه مديريت زمان مصرف اين نهاده با استفاده از تكميل پرسشنامه برآورد شده و با مقايسه ديدگاه كشاورزان با ديدگاه علمي، نمره مديريت تغذيه كشاورزان محاسبه گرديد. براي جمع‌آوري اطلاعات از كشاورزان، از روش تكميل پرسشنامه استفاده شد و با كاربرد روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي، تعداد 100 نفر پسته كار از شهرستان هاي انار و رفسنجان در استان كرمان انتخاب گرديد. با توجه به اين كه از هر كشاورز، چند قطعه باغ مورد بررسي قرار گرفت، تعداد باغ هاي مورد بررسي 286 باغ مي‌باشد. جهت بررسي عوامل اقتصادي اجتماعي موثر بر دانش كشاورزان و همچنين تاثير اين دانش بر عملكرد كشاورزان، از روش هاي همبستگي پيرسون، آناليز واريانس و رگرسيون استفاده شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه در زمينه مديريت زمان مصرف كود و شناخت علايم كمبود و زيادبود عناصر به ويژه عناصر ميكرو ميانگين دانش پسته كاران پايين مي باشد. با اين وجود، كشاورزان در سطح يكساني از دانش قرار نداشته و در اين خصوص تفاوت‌هاي زيادي وجود دارد. بررسي عوامل موثر بر سطح دانش كشاورزان نشان داد كه تحقيقات و ترويج نقش موثري بر افزايش دانش پسته‌كاران در خصوص مديريت زمان مصرف كود داشته است. نتايج همچنين نشان داد كه دانش مديريت زمان تغذيه، بهره‌وري استفاده از زمين را بالا برده است. به طوري كه، هر يك نمره بالاتر، باعث افزايش عملكرد باغ پسته به مقدار 21/32 كيلوگرم در هكتار مي‌شود. به طوري كه، كسي كه نمره تغذيه‌اي او 20 باشد نسبت به كسي كه نمره تغذيه‌اي او صفر است، عملكرد در هكتاري به مقدار 426 كيلوگرم بالاتر دارد.
نتيجه‌گيري كلي: با افزايش كمي و كيفي آموزش و ترويج، بالا بردن سطح كيفي نيروي انساني شاغل در بخش كشاورزي، اصلاح دستورالعمل‌هاي حفاظت از منابع آب و خاك و اصلاح قوانين پرداخت يارانه، مي‌توان دانش كشاورزان و تاثير گذاري اين دانش بر بهره وري نهاده كود را افزايش داد. قبل از آن نياز است تا نوسازي مديريتي با استفاده از تجربيات موفق دنيا در بخش كشاورزي انجام شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Two problems of increasing costs and environment effects have enhanced the important of nutrition temporal management and its effects on productivity. In typical agricultural activities, inputs such as chemical fertilizers, plant pesticides and water are used uniformly and without regard to their actual needs in farms and orchards. However, given the high emphasis on the quality and efficiency of food production, it is necessary to use inputs based on actual needs in terms of time and place.
Materials and Methods: In this study, at first, the scientific points of view were determined related to deficiency and toxicity symptums and time management of nutrition. Then, growers' attitude and behavior regarding temporal management of this input was evaluated. Comparing growers' knowledge with experts' idea, the pistachio producers' number related to temporal management of nutrition and was calculated. Using questionnaire method, data was collected. Pistachio producers of Anar and Rafsanjan cities in Kerman province were study population. Using stratified random sampling method, a sample of 100 farmers was selected. As, more than one orchard were considered for each grower, final sample size was 286. Also, for measuring the effects of socio economic factors on growers' knowledge and also the effects of growers' knowledge on pistachio yield, Pearson correlation, variance analysis and regression methods were used.
Results: The results showed that average of farmers' knowledge regards to temporal management of nutrition and recognizing the symptums of deficiency and toxicity nutrients is low and is very different among pistachio producers. Among the three indicators of deficiency and toxicity of elements, the time of elements application during the year and based on the plant growth stage, farmer's knowledge about the application time of the elements during the year was the best and about plant growth index was the worst condition. Also, among the elements studied, nitrogen is the best, followed by phosphorus and potassium.The results, also, showed that research and extension activities have had the significant effect on increasing knowledge of input temporal management. Also, knowledge of nutrition temporal management has increased land productivity. In this regard, one number increasing in farmers' knowledge will enhance pistachio yields, 21.32 kilogram per hectare. In other words, a person who receives 20, his yield is 426 kilogram per hectare more than a person who receive zero.
Conclusion: The knowledge of farmers and the impact of this knowledge on productivity of fertilizer use can be increased with the quantitative and qualitative increase in education and extension, raising the quality level of human resources employed in agriculture, improving water and soil conservation guidelines and reforming the rules for paying subsidies.
