تحليل تحولات كالبدي كلانشهر مشهد (حوزه طوس و بينالود) با استفاده از تئوري آشوب

Analysis of Physical Transformations of Mashhad Metropolis (Toos and Binalood Area) Using Chaos Theory

اهداف و زمينه ها : به لحاظ كالبدي ، حوز ه هاي شهري با توجه به دارا بودن خاصيت غيرخطي و غير قابل پيش بيني مي توانند داراي رفتار آشوبناك باشند . نظريه آشوب در توسعه شهري سعي دارد ، توسعه كالبدي را به عنوان يك مقوله غير خطي ، حساس به شرايط اوليه و قابل تعميم در مقياس هاي مختلف مورد مطالعه قرار دهد كه داراي هندسه فراكتال مي باشد. در اين تحقيق با هدف دستيابي به الگوي رشد كالبدي ، وضعيت كالبدي بخشي از مجموعه شهري مشهد به عنوان يك كل منسجم و يكپارچه با كاركرد متجانس (گردشگري ) مورد بررسي و تحليل واقع شده است . روش شناسي تحقيق : روش تحقيق در اين پژوهش تحليلي –توصيفي است .جهت رسيدن به اهداف تحقيق ، كالبد محدوده مورد نظر با كمك نقشه هاي بروز و نرم افزارهاي تخصصي مورد مطالعه قرار گرفته است. مقياس بندي جهت رسيدن به يك روند قابل تعميم به عنوان يك اصل رعايت شده است ، از اين رو اين پژوهش در زمره تحقيقات كاربردي مي باشد . يافته ها : با رعايت مقياس بندي ، ضريب همبستگي بين پارامترهاي هندسي ، نشان دهنده وجود رابطه معنا دار بين اين پارامترها مي باشد . طيف فراكتال حوزه مورد مطالعه در مقياس هاي مختلف (كل و اجزاء ) نشان دهنده خودمانا بودن كالبد مورد مطالعه بوده و روند آن را تشريح مي نمايد. نتيجه گيري : نتايج حاكي از آن است كه حوزه مورد مطالعه در روند رشد كالبدي ، آشوبناك مي باشد ودر مقياس هاي مختلف از يك الگوي رشد كالبدي تبعيت مي كند . با فاصله گرفتن از هسته هاي جمعيتي ( مشهد ، طوس ، طرقبه و شانديز ) هندسه كالبد به سمت خطي شدن گرايش دارد كه اين هندسه با هندسه شريان هاي حمل و نقل مرتبط مي باشد .

Aims & Backgrounds Physical texture of urban areas can have chaotic behavior due to their nonlinear and unpredictable characteristics. The theory of chaos in urban development attempts to explore physical development which has fractal geometry, as a non-linear, sensitive to preliminary conditions and generalizable to different scales with an emphasis on geometric aspects of it. In this study, with the aim of achieving the physical growth pattern, the physical status of a part of Mashhad urban complex has been investigated and analyzed as a coherent whole with homogeneous function (tourism). Methodology The research method in this study is analytical-descriptive. In order to achieve the goals of the research, the urban fabric of a designated area has been studied with the help of up-to-date maps and specialized software. Scaling has been adhered to as a generalizable process, therefore, this research is one of the applied research. Findings With respect to scaling, the correlation coefficient between the geometric parameters indicates a significant relationship between these parameters. The fractal spectrum of the study area at various scales (whole and component) indicates the autopsy of the study body and describes its process. Conclusion As a result, physical growth process in the studied area is chaotic and it follows a specific growth pattern at different scales. Far from the populated cores (Mashhad, Toos, Torghabeh and Shandiz), physical geometry tends to be linear, and it is also in relation to transport arteries’ geometry.