تحليل فضايي تأثير ظرفيت‌هاي اقتصادي و كالبدي مناطق سه‌گانه شهر قزوين بر بروز تخلفات ساختماني

Spatial Analysis of the Effect of Economic and Physical Components from the Urban Planning Perspective on Trials of the City of Qazvin on Violations of Construction

كنترل ساخت‌وسازهاي شهري به‌منظور ادارة بهينة شهر به‌كمك ضوابط ساخت‌وساز شهري صورت مي‌گيرد، اما با وجود اقدامات گوناگون مديريت شهري، سالانه موارد چشمگيري از تخلفات ساختماني در شهرها گزارش مي‌شود. در واقع مي‌توان تخلفات ساختماني را رعايت‌نكردن ضوابط و مقررات ساخت‌وساز شهري تعريف كرد كه كيفيت زندگي در شهرها را تهديد مي‌كند. هدف از پژوهش حاضر بررسي ارتباط عوامل اقتصادي و كالبدي و تعداد و ميزان تخلفات ساختماني در شهر قزوين است تا با شناسايي عوامل تأثيرگذار بر هريك از انواع تخلفات ساختماني شناخت بهتري از وضعيت موجود تخلفات ساختماني حاصل شود و زمينة مناسب براي برنامه‌ريزي‌هاي آتي فراهم آيد. پژوهش حاضر توصيفي-تحليلي است كه در آن براي بررسي تأثير الگوهاي فضايي حاكم بر شهر بر تخلفات از روش هم‌پوشاني وزن‌دار در نرم‌افزار GIS استفاده شده است. براساس نتايج، ميان عوامل اقتصادي و كالبدي و تخلفات ساختماني ارتباط معناداري وجود دارد. عوامل اقتصادي رابطه‌اي مستقيم با تعداد تخلف بناي مازاد بر مجوز و مجموع مساحت تخلف احداث مازاد بر سطح و تغيير كاربري دارد، اما رابطة آن با تعداد تخلف بناي بدون مجوز معكوس است. همچنين تعداد تخلفات احداث مازاد بر سطح و تغيير كاربري با عوامل كالبدي رابطة مستقيم و تعداد تخلف مازاد بر تراكم با عوامل كالبدي رابطه‌اي معكوس دارد؛ به‌طوري‌كه هرچه تناسب كالبدي در يك منطقه بيشتر باشد، تعداد تخلف مازاد بر تراكم كمتر است.

Controlling urban structures in order to optimally manage the city is mainly carried out through urban construction regulations, which, despite the various measures of urban management, annually, significant cases of construction violations in cities are reported. In fact, construction violations can be defined as non-compliance with urban construction regulations that threaten the quality of life in cities. The purpose of this study was to investigate the relationship between economic and physical factors and the number and amount of construction violations in Qazvin city that by identifying the factors affecting each type of construction violations, a better understanding of the existing status of construction violations can be achieved and provide a suitable context for future planning. The research method is descriptive-analytical. To evaluate the effect of spatial patterns of the city on violations, weighted overlay method was used in GIS software. The results showed that there is a relationship between the economic and physical factors and construction violations. Economic factors show direct relationship with the number of violations of the construction of the excess on the license and the total area of violation of the construction of surplus on the surface and change of land use and inverse relationship with the number of violations of unauthorized construction. Also, the number of violations of the construction of surplus on the surface and the change of land use physical factors are directly related and the number of excess violations has a negative relationship with density and physical factors.