عنوان مقاله :
اثربخشي برنامه آموزشي مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده در كاهش قصد عرضه قليان و تنباكو در بين متصديان اماكن عمومي و مواد غذايي شهر اراك
عنوان به زبان ديگر :
Effectiveness of Educational Program Based on Planned Behavior Theory on Decreasing Intention of Hookah and Tobacco Supply among the Handlers of Public Places and Food Centers in Arak City
پديد آورندگان :
بشيريان، سعيد دانشگاه علوم پزشكي همدان - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت , محمودي، حسن دانشگاه علوم پزشكي همدان - دانشكده بهداشت - گروه بهداشت عمومي , براتي، مجيد دانشگاه علوم پزشكي همدان - مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت , محمدي، يونس دانشگاه علوم پزشكي همدان - مركز تحقيقات مدلسازي بيماري هاي غير واگير
كليدواژه :
تئوري رفتار برنامه ريزي شده , قليان , تنباكو , متصديان اماكن عمومي و مواد غذايي
چكيده فارسي :
اهداف: برنامه ريزي در جهت كاهش توليد و عرضه قليان و تنباكو مي تواند گام مثبتي در جهت كاهش مصرف قليان و تنباكو در سطح جامعه باشد. هدف مطالعه حاضر، تعيين تاثير برنامه آموزشي مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده براي كاهش قصد عرضه قليان و تنباكو در بين متصديان اماكن عمومي و مواد غذايي شهر اراك بود.
مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه نيمه‌تجربي از نوع پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل است كه در سال 1396 در بين 102 نفر از متصديان اماكن عمومي و مواد غذايي شهر اراك انجام شد كه به‌صورت تصادفي ساده انتخاب و به دو گروه آزمون (51 نفر) و كنترل (51 نفر) تقسيم شدند. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسش‌نامه اطلاعات دموگرافيك و سازههاي تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده بود. برنامه آموزشي شامل 4 جلسه آموزشي بود كه در مدت يك ماه براي گروه آزمون به اجرا درآمد. دو گروه دو ماه پس از مداخله آموزشي مورد پيگيري قرار گرفتند. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون هاي T مستقل، T زوجي، مجذور كاي و مك‌نمار تحليل شدند.
يافته ها: بعد از مداخله آموزشي، اختلاف آماري معني داري بين تغييرات قبل و بعد نمرات سازه هاي نگرش، هنجارهاي انتزاعي، كنترل رفتاري درك‌شده و قصد كاهش عرضه قليان و تنباكو بين گروه آزمون و كنترل مشاهده شد (P<0.001). همچنين مداخله آموزشي منجر به كاهش 25.1 درصدي قصد عرضه قليان و تنباكو در بين متصديان گروه آزمون شد. نتيجه گيري: مداخلات آموزشي مبتني بر تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده، براي كاهش عرضه قليان و تنباكو در بين متصديان اماكن عمومي و مواد غذايي موثر است.
چكيده لاتين :
Aims Planning to reduce the production and supply of hookah and tobacco can be a positive step to reducing the hookah and tobacco consumption in the community. The aim of the present
study was to determine the effectiveness of educational programs on decreasing intention of
hookah and tobacco supply among the handlers of public places and food centers in Arak city,
Iran based on the theory of planned behavior.
Materials & Methods This research is a quasi-experimental study with the pretest-posttest
method and the control group. The present research was carried out among 102 handlers of
public places and food centers of Arak city, Iran in 2017 which randomly selected and divided into
two experimental (n=51) and control groups (n=51). Data were collected using a questionnaire,
including the constructs of the planned behavior theory and demographic variables. The
intervention program consisted of 4 sessions that were applied to the experimental group
during one month. Both groups were followed for two months after the intervention. Data were
analyzed using SPSS 16 software through the chi-square test, independent t-test, paired t-test
and McNemar test.
Findings After the educational intervention, significant differences were observed in the
changes of attitude constructs, subjective norms, perceived behavioral control and behavioral
intention between the experimental and control groups in the pretest-posttest steps (p<0.001).
Also, the educational intervention resulted in a 25.1% decrease in the intention of hookah and
tobacco supply among the experimental group.
Conclusion The educational interventions based on the theory of planned behavior is effective
to reduce the supply of hookah and tobacco among the handlers of public places and food
centers.
عنوان نشريه :
آموزش و سلامت جامعه
