تاثير مداخله آموزشي در ارتقاي تبعيت از برنامه مصرف مكمل آهن در زنان باردار

Effect of Educational Intervention on Promoting Adherence to Iron Supplementation Consumption Program in Pregnant Women

اهداف: تبعيت ناقص از برنامه مصرف مكمل آهن از دلايل اصلي كم‌خوني فقر آهن در دوران بارداري است. هدف از اين مطالعه، بررسي تاثير مداخله آموزشي در ارتقاي تبعيت از ابعاد مختلف برنامه مصرف مكمل آهن در زنان باردار بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل، در سال 1396 در بين 100 نفر از مادران باردار در هفته‌هاي 20-16 بارداري مراجعه‌كننده به دو مركز بهداشتي درماني شهر اسدآباد، همدان انجام گرفت كه به روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شده و به‌صورت تصادفي در دو گروه مداخله و كنترل (هر گروه 50 نفر) قرار گرفتند. برنامه آموزشي در قالب پيام‌هاي نوشتاري به‌همراه تصاوير، خودپايشي و يك تماس تلفني به گروه مداخله ارايه شد. سنجش شاخص‌هاي خوني با انجام آزمايش خون و ساير متغيرها با استفاده از پرسش‌نامه صورت گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 21 و آزمون‌هاي مجذور كاي، T مستقل و T زوجي تحليل شدند. يافته‌ها: مداخله توانست در رفتار مادران دو گروه در رابطه با مصرف مكمل آهن همراه با منابع داراي ويتامين C تفاوت معني‌داري ايجاد نمايد (0.001>P). هرچند علي‌رغم بهبود وضعيت رفتار مصرف منظم مكمل آهن، عدم مصرف همزمان مكمل آهن به‌همراه منابع داراي كلسيم و رعايت فاصله بين نوشيدن چاي و مصرف مكمل، تفاوت بين دو گروه معني‌دار نبود. همچنين مادران دو گروه از نظر مقدار فريتين تفاوت معني‌داري داشتند (0.003=p). نتيجه­ گيري: برنامه مداخله‌اي طراحي‌شده بر پايه تئوري انگيزش محافظت، در ارتقاي تبعيت از برنامه مصرف مكمل آهن و كاهش كم‌خوني در زنان باردار موثر است.

Aims Incomplete adherence to iron supplementation consumption program is one of the main causes of iron deficiency anemia during pregnancy. The purpose of this study was to investigate the effect of educational intervention on promoting adherence to different aspects of iron supplementation consumption program in pregnant women. Materials & Methods This semi-experimental study with pretest-posttest design with control group was conducted among 100 pregnant women during 16-20 weeks of pregnancy who referred to two health centers in Asadabad, Hamadan in 2017. The subjects were selected using random sampling method and randomly divided into intervention and control groups (50 people in each group). The training program was presented to the intervention group in the form of text messages along with pictures, self-monitoring and a phone call. Blood parameters were measured by blood tests and other variables were evaluated using a questionnaire. Data were analyzed by SPSS 21 software using Chi-square test, independent t-test and paired t-tests. Findings Intervention could make a significant difference in the behavior of mothers in both groups regarding iron supplementation consumption with vitamin C sources (p<0.001). However, despite the improvement of iron supplementation consumption behavior, lack of simultaneous iron supplementation consumption with calcium sources and observation of the distance between tea drinking and supplement consumption, the difference between the two groups was not significant. The mothers of the two groups also had a significant difference in the amount of ferritin (p=0.003). Conclusion The intervention program designed based on the protection motivation theory is effective in promoting adherence to the iron supplementation consumption plan and reducing anemia in pregnant women.