آسيب‌شناسي تعاوني‌هاي آب بران (موردمطالعه: دشت ميان دربند شهرستان كرمانشاه)

(Pathology of Water- user Cooperatives (Case study: Mian-Darband Plain, Kermanshah Township

هدف اين پژوهش آميخته، شناسايي و اولويت‌بندي آسيب‌هاي مديريت مشاركتي آبياري در بين تعاوني‌هاي آب بران دشت ميان دربند شهرستان كرمانشاه است. جامعه مورد مطالعه بخش كيفي افراد صاحب‌نظر در زمينه تعاوني‌هاي آب بران و مديريت مشاركتي آبياري به تعداد 15 نفر با انتخاب هدفمند بود. جامعه آماري بخش كمي نيز، 688 نفر از اعضاي تعاوني‌هاي آب بران منطقه ميان دربند بودند كه تعداد 245 نفر به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي انتخاب شد. ابزار گردآوري اطلاعات مصاحبه نيمه‌ساختارمند و پرسشنامه محقق ساخته بود. يافته‌هاي بخش كيفي نشان داد آسيب‌هاي عنوان‌شده به دو دسته آسيب‌هاي مربوط به تعاوني‌ها و اعضا (آسيب‌هاي دروني) و آسيب‌هاي مربوط به سازمان و ارگان‌هاي مرتبط با مديريت شبكه‌هاي آبياري و زهكشي (آسيب‌هاي بيروني) تقسيم شدند. همچنين بر اساس نتايج به‌دست‌آمده بخش كمي، مهم‌ترين آسيب‌هاي تعاوني‌هاي آب‌بران عبارت‌اند از: عدم برگزاري جلسات هيئت‌مديره و مجمع عمومي، نارضايتي از سياست‌گذاري‌هاي مديريتي شبكه، بي‌اعتمادي اعضاي تعاوني نسبت به يكديگر، عدم تحويل به موقع آب در طول فصل زراعي، يكنواخت نبودن توزيع آب در تمام شبكه، بالا بودن نرخ آب‌بها و عدم اختصاص اعتبارات بلندمدت از طرف دولت براي احياي منابع آب. به منظور دسته‌بندي تعاوني‌هاي آب‌بران از لحاظ ميزان تأثيرپذيري از آسيب‌هاي شناسايي‌شده از تحليل خوشه‌اي استفاده شد. تعاوني‌ها بر اساس ميزان تشابهي كه از نظر تأثيرپذيري از آسيب‌ها داشتند در 5 خوشه قرار گرفتند.

The main purpose of this mixed research was to identify and prioritize the damage of participatory irrigation management among water users' cooperatives in Mian-Darband Plain of Kermanshah Township. The population for qualitative phase consisted of experts and Informant at Kermanshah Regional Water Organization (N=15). Sampling method for this phase was purposeful. Population of quantitative part was members in water users' cooperatives of Mian Darband (N=688) that a sample of 245 was selected by stratified random sampling method. The data collection tool was semi-structured interview and a researcher-made questionnaire Based on the findings from the qualitative part, the damage expressed by the members of water cooperatives was divided into two categories, including the damage related to cooperatives and members (internal damage) and damage related to organization and related organs to the management of irrigation and drainage networks (external damage). According to the results of the quantitative apart, the most important damages which threaten the cooperatives were: not holding of management board meetings and general assembly, dissatisfaction with policy of management networks, distrust among members of cooperation, lack of timely delivery of water during the growing season, lack of uniformity in water distribution, high water pricing, not delivering long-time credits by government for recovering water resources. Water- user Cooperatives Cluster analysis was used in five clusters to determine the extent of identified impacts.