پيش بيني كيفيت زندگي زنان يائسه بر اساس سواد سلامت و خود كارآمدي

Prediction of the Quality of Life of Menopausal Women Based on Health Literacy and Self-Efficacy

اهداف: يائسگي يكي از بحراني‌ترين دوران زندگي زنان است كه اگر چه رويدادي فيزيولوژيك به شمار مي‌رود، اما همراه با عوارض و مشكلاتي است كه كيفيت زندگي زنان را تحت تاثير قرار مي‌دهد. اين مطالعه با هدف پيش‌بيني كيفيت زندگي زنان يائسه براساس سواد سلامت و خودكارآمدي انجام شد. ابزار و روش‌ها: اين مطالعه توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي در سال 1397 در بين 400 زن يائسه مراجعه‌كننده به مراكز جامع خدمات سلامت شهر مشهد كه به روش تصادفي خوشه‌اي انتخاب شدند، انجام شد. ابزار پژوهش پرسش‌نامه چهاربخشي شامل مشخصات دموگرافيك، سواد سلامت بالغين (TOFHLA)، خودكارآمدي عمومي شرر و كيفيت زندگي يائسگي بود. داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS 22 و با استفاده از آزمون‌هاي آماري كروسكال‌واليس، من‌ويتني، همبستگي اسپيرمن و مدل رگرسيون خطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: بين سواد سلامت (0.352-=r) و خودكارآمدي (0.338-=r) با كيفيت زندگي همبستگي معني‌داري وجود داشت (P<0.001). خودكارآمدي، سواد سلامت، سن ازدواج، نوع زايمان و مصرف ويتامين D، لبنيات و ميوه، متغيرهاي پيشگويي‌كننده كيفيت زندگي زنان يائسه بودند (P<0.05)، به‌طوري كه خودكارآمدي و سواد سلامت 18% و بقيه متغيرهاي مذكور 31% واريانس كيفيت زندگي را پيش‌بيني كردند. نتيجه‌گيري: سواد سلامت و خودكارآمدي دو عامل موثر بر سطح كيفيت زندگي زنان يائسه محسوب مي‌شوند.

Aims Menopause is one of the most critical periods in women’s lives that although it is a physiological event, but it is accompanied by complications that affect women’s quality of life. The aim of this study was to determine the prediction of the quality of life of menopausal women based on health literacy and self-efficacy. Instrument & Methods This cross-sectional descriptive-analytical study was conducted on 400 postmenopausal women referred to comprehensive health centers in Mashhad in 2018 who were selected by random cluster sampling method. The research tool was a 4-part questionnaire including demographic characteristics, test of functional health literacy in adults (TOFLA), Sherer general self-efficacy and quality of life in menopause. Data were analyzed by SPSS 22 software using Kruskal-Wallis, Mann-Whitney, Spearman’s correlation, and linear regression model. Findings There was a significant correlation between health literacy (r=-0.352) and selfefficacy (r=-0.338) with quality of life (p<0.001). Self-efficacy, health literacy, marriage age, type of delivery, vitamin D consumption, dairy consumption, and fruit were predictors of quality of life in menopausal women (p<0.05). Self-efficacy and health literacy predicted 18% and the other variables predicted 31% of variance in quality of life. Conclusion Health literacy and self-efficacy are two factors affecting the quality of life of postmenopausal women.