تحليلي بر چالش‌هاي انتقال آب بين حوضه‌اي از سرشاخه‌هاي هليل رود با تاكيد بر ملاحظات حوضه مبدأ

با توجه به اهميت منابع آبي در مفهوم توسعه پايدار، بررسي چالش‌ها و تبعات مستقيم و غيرمستقيم انتقال بين حوضه‌اي آب، بيش از پيش ضروري به نظر مي‌رسد. با توجه به اهميت اجراي طرح انتقال آب از سرشاخه‌هاي هليل رود، تحقيق حاضر با بررسي و تحليل وضعيت كنوني اقتصادي- اجتماعي، كشاورزي، خشكسالي و بيابان‌زايي در جنوب استان كرمان، به تحليل پيامدها و چالش‌هاي طرح انتقال بين حوضه‌اي آب از سرشاخه‌هاي هليل‌رود پرداخته است. اين تحقيق با اهتمام به وضعيت منابع آبي در حوضه جازموريان و پيامدهاي انتقال آب بين‌حوضه‌اي از حوضه جازموريان به مركز استان كرمان، به دنبال پاسخگويي به اين پرسش است كه با توجه به اهميت منابع آب در تأمين معيشت ساكنين مناطق جنوبي استان كرمان، طرح انتقال آب بين حوضه‌اي از سرشاخه‌هاي هليل رود به عنوان شاهرگ حياتي دشت‌هاي حاصلخيز حوضه جازموريان، با در نظر گرفتن شرايط كنوني چه دورنمايي را متصور خواهد شد؟ نتايج اين بررسي نشان مي‌دهد كه اصرار بر اجراي اين طرح، ضمن تضعيف منابع آبي حوضه جازموريان، متعاقبا تاثير بر بيلان آبي دشت‌هاي پايين دست خواهد داشت كه پيامدهاي مستقيم و غيرمستقيمي را در حوضه مبدأ در پي دارد. از اين رو، تاكيد مي‌شود كه قبل از اجراي هر گونه طرح انتقال آب بين حوضه‌اي، به مديريت تقاضاي آب و تناسب توسعه با ظرفيت‌هاي طبيعي هر منطقه توجه كافي شود. به طور كلي، توسعه متوازن استاني با در نظر گرفتن اهداف توسعه پايدار و همچنين كاهش مصرف آب در بخش كشاورزي، از طريق اهتمام به بهره‌وري زراعي و رعايت الگوي كشت بهينه، و توسعه صنعت، گردشگري و انرژي‌هاي تجديدپذير مي‌تواند در جهت كاهش فشار بر منابع آبي، راهگشا باشد.

Given the importance of water resources in sustainable development, it is necessary to investigate the direct and indirect impacts of inter-basin water transfer projects. The present research analyzed the status of the water resources in the south of Kerman province and the challenges of inter-basin water transfer that will result from transferring water from the upstream Halilrood. This study investigates economic, human and environmental consequences of water transfer from the Jaz Murian basin to the Dare Anjir basin and center of Kerman province, with a focus on the importance of water resources in residents' livelihoods in the southern regions of Kerman province. We seeks to answer the following question: what would be the consequences of water transfer from upstream Halilrood to the downstream plains of the Jaz Murian basin? The results indicated that this project will negatively affect the Jaz Murian basin and downstream plains. According to the findings, it is necessary to focus on water demand management in the target area (Kerman) and also pay attention to sustainable development, economic growth and industrial indicators of the southern Kerman province. As a part of regional policy, the promotion of balanced provincial development should be given priority. Also, the excessive consumption of water resources, especially by agricultural activities, can be curbed by fostering crop productivity, industrial development, tourism, and renewable energies.