حكمراني آب در حوزه آبخيز سفيدرود بزرگ با استفاده از رويكرد تئوري بازي ها

مديريت منابع آب در كشور به دليل افزايش تقاضا از يك سو و كاهش سرانه آب تجديدپذير از سوي ديگر، به ويژه در سال­هاي اخير با مناقشاتي رو به­رو شده است. تئوري بازي­ها يكي از روش­هاي علمي جهت حل مناقشات موجود در امر مديريت مي­ باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسي و ارائه راهكار براي حل مناقشه بخش مصرف پايين دست سد سفيدرود با استفاده از تئوري بازي­ها مي باشد. براي مدل­سازي و تحليل مناقشه، از مدل گراف GMCR استفاده شد. پس از تعيين بازيكنان (سازمان جهاد كشاورزي، شركت آب منطقه­ اي، كشاورزان، استانداري، سازمان محيط­ زيست) و گزينه ­هاي هر يك و وارد كردن آن­ها به مدل، 128 حالت در مناقشه به ­دست آمد كه با استفاده از مفاهيم حل غير­همكارانه و با توجه به الويت­­ بندي استراتژي­ ها، 4 وضعيت براي بازيكنان به عنوان نقاط تعادل، شناسايي شد. پس از تحليل نهايي نرم­ افزار، مطلوب­ترين حالت در مناقشه از بين نقاط تعادل، حالت 96 به دست آمد كه كشاورزان و شركت آب منطقه ­اي به ترتيب آبياري نوبتي و توزيع مناسب آب مورد نياز را رعايت كرده اند. با توجه به نتايج به دست آمده، حل اين مناقشات بدون حكمراني مؤثر در حوزه آبخيز سفيدرود بزرگ به منظور تشويق راه حل­هاي همكارانه بين بهره­ برداران و تنبيه متخلفان امكان­پذير نمي­ باشد.

Water resources management in the country has been confronted with conflicts over the last years due to increasing demand on one hand and decreasing renewable water per capita on the other hand. The game theory is one of the scientific methods for resolving conflicts in management. The purpose of this study is to investigate and provide a solution to the conflict resolution of downstream part of Sefidrud dam using game theory. For modeling and analysis of the conflict, Graph Model for Conflict Resolution (GMCR) was used. After determining players (Agricultural Jihad Organization, Regional Water Company, Farmers, Governorate and Environmental Organization) and options and inserting them into the model, 128 states were created in this conflict. It uses non-cooperative solution concepts. With regard to prioritize strategies by decision-makers, 4 situations were identified as equilibrium points. After the final analysis of the software، the most favorable state in the conflict between the points of equilibrium was the state of 96 that the farmers and the regional water company, respectively, have observed alternative irrigation and proper distribution of water required According to the results, solving these conflicts without effective governance in the large Sefidrud watershed is not possible due to the cooperation between the exploiters and the punishment of the offenders.