پديد آورندگان :
حبيبي خاوه، حسن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي- گروه مهندسي آب، ساري , غلامي سفيد كوهي، محمدعلي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي- گروه مهندسي آب، ساري , عمادي، عليرضا دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي- گروه مهندسي آب، ساري
كليدواژه :
سنجش‌‌از‌دور , آب‌بندان , ژرفاسنج صوتي , طبقه‌بندي ژرفايي , مدل تابش و بازتابش
چكيده فارسي :
به‌‌كارگيري روش‌هاي ميداني ژرفاسنجي به‌منظور برآورد ژرفا و حجم آب در مخازن، مستلزم صرف هزينه و زمان زيادي است. در همين راستا روش‌هاي متعدد سنجش از دور مورد ارزيابي قرار گرفته است. در اين پژوهش روشي بر پايه مدل تابش و بازتابش براي برآورد ژرفا و حجم آب با استفاده از تصاوير باندهاي حس‌گر OLI معرفي شد. ابتدا در 27 ارديبهشت 94 با استفاده از قايق و ژرفاسنج صوتي، ژرفاي آب آب‌بندان‌هاي مهدشت، سوربن و دشت‌ناز با فواصل 50 متري اندازه‌گيري و سپس در روز‌هاي 5 خرداد و 14مرداد 94 و همچنين 8 خرداد، 9 تير و 2 شهريور 95 مقدار اشل ثبت و ژرفا و حجم‌هاي دقيق آب تعيين شد. سپس ضريب تبيين مقاديرسلولي تصاوير و ژرفاي اندازه‌گيري‌شده محاسبه شد. متوسط مقدار ضريب تبيين براي باندهاي 5،4،3،2 و 6 به‌ترتيب 38/0، 43/0، 48/0، 6/0 و 6/0 بود. باتوجه به نتايج فوق باندهاي 2 و 3 حذف و براي بهبود همبستگي به‌كمك باندهاي 4، 5 و 6 شاخص‌هاي نسبت‌باندي و تفاضل‌نرمال توليد و در ادامه ضريب تبيين ژرفاي اندازه‌گيري‌شده و شاخص‌هاي مذكور محاسبه شد و شاخص IV (تفاضل‌نرمال باند 4 و 6) با مقدار 62درصد بهعنوان شاخص منتخب معرفي شد. در مجموع ضرايب همبستگي به‌گونه‌اي نبود كه بتوان از روش سنجش از دور براي تعيين دقيق ژرفاي آب در هركدام از پيكسل‌ها بهره برد. سپس با استفاده از روش طبقه‌بندي ژرفايي حجم آب آب‌بندان‌ها با استفاده از باندهاي مذكور و شاخص منتخب تخمين و در نهايت مقدار ضريب تبيين و خطاي‌نسبي ميان حجم برآورد‌شده و واقعي محاسبه شد. ميانگين ضرايب‌همبستگي حجم حاصل از تصاوير باندهاي 2، 3، 4، 5 و 6 به‌ترتيب 94/0، 93/0، 96/0، 95/0 و 8/0 با ميانگين خطاي‌نسبي 3/9، 1/8، 3/8، 8/8 و 9/9 درصد محاسبه شد. متوسط مقدار همبستگي‌خطي و خطاي‌نسبي حاصل از شاخص IV به‌ترتيب 96/0 و 7/7 درصد به‌دست آمد. به‌اين‌ترتيب برآورد حجم آب مخازن با روش طبقه‌بندي ژرفايي شاخص منتخب مي‌تواند با خطاي كمي جايگزين اندازه‌گيري ميداني شود.
چكيده لاتين :
Nowadays using field depth measurement to estimate capacity of water reservoirs is a costly
and time consuming method. In this regard, different multiple techniques of remote sensing
method has been adopted. In this study, a radiation and reflection based model was introduced
to estimating the bathymetry and water capacity of reservoir by images of OLI sensor. For this,
at May , water depth was measured each meters in Mahdasht, Sorbon and Dasht-enaz
water reservoirs using Sonar system. All water reservoirs located in Miandoroud plain
between latitude of and longitude of in north east of Sari city, Mazandaran
province, Iran. Then, the measurement continued for five more times; on May , Aug of
and again on May , June and August of to record depth and precise
determination of water capacity. In order to estimate the reservoir capacity image values for
blue, green and red band two times more than maximum depth, were classified equally (any
given class represents . meter depth). Subsequently, total volume of reservoir was extracted
by a sum of product of number of cells, cell depth index and cell area. Finally, the average
relative error and estimated correlation coefficients of volume estimation for mentioned
reservoirs in times in blue, green and red bands were .
percent, respectively. Consequently, the use of this method is proposed to measure the volume
of reservoirs.
