مكان‌يابي مناطق مستعد احداث سد زيرزميني با استفاده از منطق فازي و بولين در مناطق مركزي استان اردبيل

در مناطق خشك و نيمه‌خشك تغييرات بارندگي از لحاظ زمان و مقدار از نوسانات بالايي برخوردار ميباشد كه مديريت منابع آب در اين مناطق را حائز اهميت مي‌كند. در اين تحقيق با استفاده از منطق بولين و فازي اقدام به پهنه‌بندي مناطق مستعد جهت احداث سد زيرزميني در مناطق مركزي استان اردبيل با مساحت 7461 كيلومترمربع و اقليم نيمه‌خشك شد. براي اين منظور از معيارهاي توپوگرافي، زمين‌شناسي، كاربري اراضي، ژئومورفولوژي، كمّيت و كيفيت آب، عمق آبرفت و رتبهبندي آبراهه استفاده شد. در روش منطق بولين بعد از تهيه معيارها، مناطق مناسب و نامناسب براي هر معيار در دو كلاس صفر و 1 تعيين و با عملگر an‎d تلفيق شدند. در روش منطق فازي معيارها در چندين كلاس قرار گرفته و بين صفر تا 1 برحسب مطالعات انجام شده و شرايط منطقه امتيازبندي شده و با عملگر گاما فازي تلفيق شدند. بين نقشه‌هاي ورودي و نقشه نهايي به‌دست آمده با استفاده از هر دو روش تطابقت خوبي وجود دارد و به‌طوركلي مناطق مركزي و بخشي از مناطق جنوب غربي و شمالي حوضه را مستعد احداث سدهاي زيرزميني تعيين كردند. نتايج حاصل از منطق فازي نشان داد كه در منطقه مورد مطالعه آبراهه‌هايي با رتبه 3 و مناطق آبرفتي عميق از استعداد بيشتري براي احداث سد زيرزميني برخوردار مي‌باشند. بنابراين براي احداث سدزيرزميني در مناطق مركزي استان اردبيل اين نواحي بايد در اولويت قرار گيرند.

In the arid and semi-arid areas rainfall have considerable changes in terms of time and amount, and that make the water resource management an vital issue. In this research, both Boolean and Fuzzy logic were used for identifying the potentiality suitable areas for construction of underground dams. The study area is located in the central region of Ardabil province with 7461 km2 area and semi-arid climate. For this purpose, were used many criteria consist of topography, geology, land use, geomorphology, water quality and quantity, depth of alluvial, and channels ranking. In the Boolean logic method, after preparing the related criteria, suitable and unsuitable areas were determined in two classes 0 and 1 that were combined using an‎d operator. In the Fuzzy logic method, the criteria were prepared in many classes and scored from 0 to 1 regarding previous researches and area conditions, then the criteria were combined with Fuzzy gamma operator. There is a good accordance between used criteria and combined maps that obtained from two methods. Overall central area and part of southwest and northern area determined as suitable locations for construction of underground dams. Results of Fuzzy logic showed that in the study area, the streams with 3 rank and deep alluvial areas have a high potentiality for underground dams’ construction. Therefore, these areas should be considered as the suitable areas for underground dams.