آثار مستقيم و غيرمستقيم تكانه‌هاي نفتي بر قيمت محصولات منتخب كشاورزي در كشورهاي صادر كننده و وارد كننده نفت

Direct and indirect effects of oil shocks on the price of selected agricultural products in oil exporting and importing countries

در اين مقاله براي بررسي آثار مستقيم و غيرمستقيم تكانه ­هاي نفتي بر تغييرات قيمت حقيقي محصولات منتخب كشاورزي در كشورهاي صادركننده و واردكننده نفت، از مدل Panel SVAR روي داده ­هاي ماهانه (2018-2006) استفاده گرديد. نتايج نشان مي­دهد تكانه ­هاي نفتي علاوه بر اثر مستقيم، به­طور غيرمستقيم و از طريق شوك ­هاي تقاضاي كل، ارزي و پولي، قيمت محصولات كشاورزي را تحت تاثير قرار مي­ دهند. واكنش قيمت اين محصولات به انواع شوك ها در دو گروه از كشورها بستگي به درجه جانشيني آنها با سوخت هاي فسيلي دارد. به­ طوري ­كه تغييرات قيمت سويا و تاحدودي ذرت كه در توليد سوخت هاي زيستي كاربرد دارند، به لحاظ جهت و الگو در دو گروه از كشورها متفاوت است؛ حال آن­كه پويايي­ هاي قيمت گندم در دو پانل شباهت هاي زيادي با هم دارند. سهم شوك ارزي و نرخ بهره در توضيح تغييرات قيمت در كشورهاي واردكننده بيشتر از كشورهاي صادركننده است كه علت اصلي را در توسعه يافتگي بازارهاي مالي در اين كشورها مي­ توان جستجو كرد. همچنين تفاوت واكنش قيمت محصولات به شوك هاي فردي و مشترك ارزي در دو گروه، ضرورت مطالعه جداگانه رفتار هر عضو پانل در پاسخ به اين شوك را نشان داد. از اين­رو با هدف نتيجه­ گيري دقيق­ تر و ارائه پيشنهادهاي سياستي، مدل جداگانه براي اقتصاد ايران نيز برآورد گرديد.

In this paper, the Panel SVAR model has been utilized on monthly data (2006-2018) to study and compare the direct and indirect effects of oil shocks on real price changes of selected agricultural products in oil exporting and importing countries. The results show that oil shocks, besides direct effect, indirectly affect the prices through aggregate demand, currency and monetary shocks. The response of selected products to different types of shocks in two panels, depends on their degree of substitution to fossil fuels. As the soybeans and to some extent corn price changes, which are most used in the production of biofuels, vary by direction and pattern in two panels, while the price dynamics of wheat is similar. The share of currency shocks and interest rates in explaining price changes in importing countries is higher than the exporting countries, which the main cause can be traced to the more developed financial markets in importing ones. Also, the difference in price response to idiosyncratic and common currency shock in two panels indicates the necessity to study the behavior of each panel member separately. Therefore, a separate model for Iranian economy was also estimated for the purpose of more precise conclusions and policy proposals.