نظر كارشناسان جهاد كشاورزي آذربايجان شرقي نسبت به مشكلات به كارگيري سامانه آبياري كم فشار توسط بهره‌برداران

Viewpoint of Experts of East Azarbaijan Agriculture Jihad on Problems of Using Low Pressure Irrigation System by Users

يكي از سازوكارهاي اصلي در مديريت بهينه مصرف آب، انتخاب شيوه آبياري مناسب مي‌باشد كه در اين زمينه، در سال‌هاي اخير فناوري آبياري كم فشار در راستاي بهبود راندمان آبياري سطحي در مناطق با كيفيت نامناسب آب مورد توجه قرار گرفته است. لذا اين پژوهش، با هدف كيفي تعيين و تحليل مشكلات به كارگيري سامانه آبياري كم فشار در استان آذربايجان شرقي انجام گرفت. جامعه آماري، دربرگيرنده كارشناسان بخش‌هاي آب و خاك و ترويج كشاورزي مديريت جهاد كشاورزي (68 تن) در استان آذربايجان شرقي بود. نمونه مورد مطالعه از بين خبرگان موضوعي (17 تن) با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب گرديد. داده‌هاي تحقيق با استفاده از فن مصاحبه نيمه ساختاريافته گردآوري شد. داده‌ها بر پايه نظريه پايه ور و با استفاده از نرم‌افزار مكس كيودا 10، در مرحله‌هاي كدگذاري باز، محوري و انتخابي پردازش شدند. بر مبناي تحليل‌هاي صورت گرفته، شمار هفت مقوله اصلي، 30 مقوله فرعي و 201 واحد مفهومي معنادار به دست آمد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه مشكلات چندي در استفاده از سامانه آبياري كم فشار توسط بهره‌برداران وجود دارد كه به ترتيب اولويت شامل؛ بازدارنده‌هاي اقتصادي (5 مقوله فرعي)، نبود زمينه‌هاي حمايت و نظارت كافي (6 مقوله فرعي)، فرايند ديوان سالاري (بروكراسي) اداري (3 مقوله فرعي)، نبود مالكيت آب و زمين (2 مقوله فرعي)، موانع شناختي- آموزشي (4 مقوله فرعي)، موانع اجتماعي (5 مقوله فرعي) و محدوديت‌هاي مربوط به فناوري آبياري كم فشار (5 مقوله فرعي) مي‌باشد. از نظر پاسخگويان، مقوله‌هاي مشكلات مربوط به گرفتن مجوزها، اثبات مالكيت زمين، نبود يا كمبود سرمايه اوليه، روند پيچيده اداري براي تقاضا و تصويب طرح و كافي نبودن ميزان تسهيلات در مقابل افزايش هزينه اجرا، بيش‌ترين فراواني را داشتند.

One of the main mechanisms in the optimal management of water consumption is the selection of appropriate irrigation methods. In recent years, low pressure irrigation technology has been considered to improve surface irrigation efficiency in areas with poor water quality. Therefore, this study aimed to qualitatively determine and analyze the problems of using low pressure irrigation system in East Azarbaijan province. The statistical population consisted of experts in water and soil sectors and agricultural extension management of Agricultural Jihad (68 persons) in East Azarbaijan province. The sample was selected from thematic experts (17 persons) by purposeful sampling method. Data were collected using semi-structured interview technique. Data were processed in open, oriented and selective coding stages based on Grounded Theory and using MAXQDA10 software. The result indicates that based on there were 7 main categories, 30 sub-categories as well as 201 conceptual units. The result shows that farmers mostly faced with barriers including financial problems, cognitive -educational, the process of administrative bureaucracy, restrictions of low-pressure irrigation, inappropriate support and monitor, lack of ownership of water and land, and social barriers. According to respondents, Problems in getting of licenses, Proof of land ownership, lack of initial capital, the complex a process of requesting and approving the plan and the insufficient amount of facilities had the most frequency.