بررسي رابطه نواحي جغرافيايي و تنوع گويش گيلكي در استان گيلان (مطالعه موردي شهرهاي رشت و صومعه سرا)

(An Investigation on the Relationship between Geographical Areas and Dialectical Variations in Guilaki Province (Case Study of Rasht & Some’sarâ)

هر ناحيه جغرافيايي، علاوه بر تفاوت‌هاي فرهنگي، آب و هوايي، شيوه‌هاي زندگي و مسايل زيست محيطي، در گويش و زبان محلي خود نيز متنوع است. اهالي شهرهاي رشت و صومعه سرا در مركز و غرب استان، گويش و گونه محلي خود را به كار مي‌برند كه به لحاظ ويژگي‌هاي زبان‌شناختي متفاوت است. مقاله حاضر با هدف بررسي ارتباط بين نواحي جغرافيايي و تنوعات گويش گيلكي در شهرهاي رشت و صومعه سرا انجام گرفته است. در اين پژوهش تلاش گرديد تا نشان داده شود در نواحي مختلف جغرافيايي، تفاوت‌هاي گويشي وجود دارد. به اين منظور داده‌هاي رايج گيلكي از گويشوران گيلك زبان و صحبت‌هايشان در دو شهر فوق جمع-آوري گرديد. بررسي داده‌ها در اين پژوهش نشان داد كه گويش‌هاي گيلكي نواحي مختلف جغرافيايي تفاوت‌هايي با يكديگر دارند. نتايج حاكي از آن است كه در نواحي مختلف جغرافيايي، تنوعات گويشي به لحاظ آوايي، دستوري و نحوي مشاهده مي‌شود. لذا از اين مطالعه اين نتيجه حاصل شد كه ناحيه جغرافيايي به عنوان يكي از متغير‌هاي غير زباني سبب گوناگوني گويشي مي‌شود اما زبان فارسي در مقام زبان معيار و زبان غالب در جامعه بر تنوعات گويشي و بخصوص گيلكي تأثير بسزايي دارد.

In addition to the differences of cultures, climates, lifestyles, and environmental issues, each geographical area is also diverse in its native dialect and language. In Rasht & Some’sarâ cities, which are located in the center and west of the province, people use their own dialect and local variation, which differ linguistically. This paper examines the relationship between geographical area and dialectical diversities in Guilaki dialect. The objective of this study is to show that there are dialectical diversities in different geographical areas. To this end, the data have been collected from Guilaki native speakers of these two cities. The current investigation has shown that the Western dialects are different from the Eastern ones. Thus, some dialectical variations regarding phonetics and phonology, grammatical or syntactic features have been observed in different geographical areas. Therefore, a geographical area as one of non-linguistic factors cause these diversities. However, Persian language as a standard and dominant language has a remarkable effect on these dialectical diversities.