تعيين غلظت سرب بافت سينه و كبد مرغ در تعدادي از مزارع پرورش طيور گوشتي استان‌هاي قم و سمنان

Determination of lead concentration in chicken liver and breast tissues in a number of poultry farms in Qom and Semnan provinces

آلودگي منابع پروتئيني حيواني به فلزات سنگين يك تهديد بزرگ براي انسان بوده و چنانچه حيوانات به‌مدت طولاني در معرض اين فلزات قرار گيرند، متحمل اثرات زيان­باري خواهند شد. پرندگان به آلاينده­ هاي محيط‌زيست حساس ­تر از ساير مهره ­داران هستند. مطالعه با هدف تعيين غلظت سرب در بافت سينه و كبد مرغ در بعضي از مزارع پرورش طيور استان­هاي قم و سمنان صورت گرفت. مجموعاً 50 نمونه از مزارع پرورش طيور در حال توليد به‌صورت تصادفي انتخاب گرديد و پس از انجام هضم اسيدي، ميزان غلظت سرب آن­ها توسط دستگاه جذب اتمي با كوره اندازه ­گيري شد. بر اساس آناليز آماري تفاوت معني­داري بين شهر‌ها ديده نمي ­شود. مقايسه ميان حد مجاز استاندارد بين­المللي سرب در بافت مرغ (0/1 ميلي­ گرم بر كيلوگرم) با مجموع نمونه­ هاي عضله كبد (0/08± 0/40 ميلي گرم بر كيلوگرم) و عضله سينه (0/07± 0/28 ميلي ­گرم بر كيلوگرم) به‌دست‌آمده در مطالعه حاضر، تفاوت معني ­داري را نشان مي ­دهد (0/05>P). آلودگي سرب بافت­هاي خوراكي مرغ يك خطر بالقوه براي سلامت را نشان مي­دهند، به­ويژه براي كودكان، افراد با سنين حساس و بانوان باردار كه ممكن است بارها مصرف كرده و ميزان سرب بالاتر از توصيه شده در روز را وارد بدن كنند. نتايج مطالعه حاضر بسيار بالاتر از مقدار تخميني جذب شده هر عنصر توصيه شده براي گوشت مرغ مي­باشد، لذا آلودگي سرب بافت­ هاي خوراكي مرغ يك خطر بالقوه براي سلامت را نشان مي­ دهند، به‌همين دليل نظارت بر غلظت اين عنصر و توجه بيشتر به آن از الزامات بهداشت مي‌باشد.

Poultry meat is considered as a source of animal protein with high biological amino acids, many vitamins, and minerals. Food contamination with heavy metals is a major threat to humans and animals. Long-term exposure could have detrimental effects. The aim of this study was to determine the concentration of lead in breast and liver tissues in poultry farms of Qom and Semnan provinces. A total of 50 samples of poultry production fields was randomly selected. After acid digestion, atomic absorption with the furnace was exploited to measure the lead concentrations. Based on statistical analysis, no significant difference was observed between the samples obtained from the two cities. Moreover, a significant (P< 0.05) difference was determined between the concentration of lead in the liver (0.40 ± 0.08 mg/kg) and breast tissue (0.28 ± 0.07 mg/kg) with the maximum allowance approved by the International Standard (0.1 mg/kg). The high levels of lead in the internal organs of the chickens could have originated from anthropogenic activities in the environment, contaminated feeds, and water fed to the chickens. Lead contamination in chicken is a potential public health hazard. Therefore, it is crucial to monitor the concentration of lead in poultry meat and offal.