اندازه گيري ميزان نيتروژن در نفت خام و فراورده‌هاي نفتي پالايشگاه اصفهان با استفاده از سه روش تيتراسيون مستقيم، تيتراسيون pH متري و نسلر و مقايسة نتيجه‌هاي آن‌ها

در اين پژوهش، اندازه گيري نيتروژن با سه روش در فرآورده ­هاي نفتي و نفت خام خوراك ورودي پالايشگاه اصفهان انجام شد و نتيجه ­هاي به­ دست آمده با يك ديگر مقايسه شدند. در روش نخست (تيتراسيون pH متري) نيتروژن نمونه­ها پس از هضم و تقطير توسط دستگاه ميكروكجلدال، توسط تيتراسيون pH متري اندازه گيري شد. در روش دوم (روش نسلر)، نيتروژن نمونه­ ها پس از تقطير ميكروكجلدال، با دستگاه اسپكتروفوتومتر و در حضور معرف نسلر اندازه گيري شد و در روش سوم (اندازه گيري توسط تيتراسيون مستقيم) پس از انجام ميكروكجلدال، تيتراسيون با سولفوريك اسيد در حضور شناساگر متيل سرخ، انجام شد. پيش از اندازه گيري نيتروژن در برش­هاي نفتي سبك، استخراج توسط روش استخراج مايع ـ مايع با سولفوريك اسيد غليظ در يك قيف جدا كننده انجام مي­گرفتنتيجه آماري جواب­ هاي تجزيه­هاي مكّرر با هر سه روش نشان داد كه از نظر درستي اندازه گيري، هر سه روش ياد شده داراي درستي يكساني مي ­باشند و زمان صرف شده براي تجزيه با روش تيتزاسيون مستقيم از همه بيش ­تر و روش نسلر كوتاه­ تر است؛ اما پيچيدگي روش نسلر از روش­ هاي تيتراسيون بيش­ تر است. مقدار نيتروژن نفت در خوراك ورودي با توجه به روش نسلر بين 3/1-0/1 گرم بر ليتر بود و اين مقدار در فراورده­هاي نفتي بين 0/4300 - 1/0 ميلي گرم بر ليتر در نوسان بود كه در بازه­ ي استاندارد جهاني مي­باشد. در پايان، نتيجه آماري جواب­ ها نشان داد كه روش اندازه گيري تيتراسيون pH متري روشي مناسب براي چنين اندازه گيري­ ها است و داراي دقت قابل پذيرشي نيز مي ­باشد. سپس روش رنگ سنجي نسلر جواب قابل پذيرشي براي نمونه­ هاي با نيتروژن كم ­تر دارد ولي دقت روش پايين است و در سرانجام تيتراسيون مستقيم قرار مي­ گيرد كه دقّت آن از دو روش ديگر كم­ تر است.