ضرورت تقسيم بندي جديد از معقولات بر اساس مباني حكمت صدرايي

در فلسفه ملاصدرا طبق اصالت وجود و حركت جوهري، معقولات اولي مابازاي خارجي و مستقل از ذهن ندارند و ازآنجا كه طبق تشكيك وجود؛موجودات صرفا داراي نسبت طولي با هم ميتوانند باشند(نه نسبت هم عرض). ماهيت هر موجود مختص به همان موجود خواهد شد و ضمنا امري انتزاعي از مرتبه ي همان موجود. پس ديگر بعنوان حقيقتي خارجي و مشترك ميان جزئيات نمي تواند لحاظ گردد. از همين رو معقول اولي در فلسفه صدرايي غير قابل طرح مي شود و به تبع آن معقول ثاني نيز بعنوان متضايف معقول اولي امكان طرح نخواهد داشت. علاوه بر اين نشان داده شده در فلسفه صدرايي اصولا ملاك معقوليت مفاهيم نيز تغيير مي كند و "تجرد" نيست بلكه "عوميت" است. ضمنا سنخ جديدي از معقولات بعنوان كليات پيشيني ذهن؛ بازشناسي شده اند كه در هيچيك از اقسام معقول اولي و ثاني منطقي و ثاني فلسفي قابل گنجانده شدن نيستند. از همين رو ضروري است؛مبتني بر اصول حكمت متعاليه طرحي نو جهت تقسيم بندي معقولات در انداخته شود. در اين مقاله نشان داده شده، مي توان معقولات را به سه دسته انتزاعي و پيشيني و قراردادي در فلسفه ملاصدرا تقسيم نمود.

no abstract