عنوان مقاله :
ارزيابي خشك‌سالي آب‌شناختي و تحليل ويژگي‌هاي آن با شاخص جريان رودخانه‌يي (SDI) در ايستگاه‌هاي آب سنجي استان اردبيل
عنوان به زبان ديگر :
Hydrological Drought Assessment and Analysis of its Characteristic Using the Stream flow Drought Index (SDI) at Hydrometry Stations in the Province of Ardabil
پديد آورندگان :
اميني، حامد دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده ي كشاورزي و منابع طبيعي , اسمعلي عوري، اباذر دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده ي كشاورزي و منابع طبيعي - گروه آموزشي منابع طبيعي , شرري، معراج دانشگاه محقق اردبيلي - دانشكده ي كشاورزي و منابع طبيعي - گروه آموزشي منابع طبيعي , ذبيحي، محسن دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده ي منابع طبيعي
كليدواژه :
تداوم خشك‌سالي , خشك‌سالي آب‌شناختي , شاخص خشك‌سالي جريان رودخانه‌يي , شدت خشك‌سالي , DrinC
چكيده فارسي :
خشك‌سالي آب‌شناختي باعث كاهش‌يافتن جريان رود و افت‌كردن كيفيت اكوسيستم‌هاي آن مي‌شود و استفاده‌ي انسان از آب‌هاي سطحي را نيز محدود مي‌كند. در اين تحقيق، براي ارزيابي خشك‌سالي آب‌شناختي در 33 ايستگاه آب‌سنجي استان اردبيل (1353–1392) شاخص خشك‌سالي جريان رودخانه‌يي (SDI) به‌كاررفت. شاخص SDI با نرم‌افزار DrinC محاسبه، ويژگي‌هاي خشك‌سالي آب‌شناختي طبقه‌بندي و تحليل، ارتباط مولفه‌هاي مختلف خشك‌سالي با هم بررسي، و آب‌دهي متوسط جريان تحليل شد. برخي از ويژگي‌هاي خشك‌سالي آب‌شناختي براي نمايش تغييرات مكاني درون‌يابي شد. نتايج نشان داد كه خشك‌سالي در همه‌ي ايستگاه‌ها بود، و بيشينه‌ي تداوم دوره‌ي خشك 62 ماه در ايستگاه ساميان بود. نتايج طبقه‌بندي معيار SDI در 14 ايستگاه (آلاديزگه، پل الماس، عنبران، باروق، بوران، دوست‌بيگلو، گيلانده، ايريل، كوزه‌تپراقي، مشيران، نئور، ساميان، شمس‌آباد و سولا) نشان داد كه تعداد ماه‌هاي ترسالي از تعداد ماه‌هاي خشك‌سالي بيش‌تر بود. بيش‌ترين شدت خشك‌سالي جريان (1/05-) و بيش‌ترين تعداد ترسالي رخ‌داده در ايستگاه پل الماس ديده شد. متوسط شدت بيش‌ترين و كم‌ترين خشك‌سالي آب‌شناختي در ايستگاه پل الماس و عنبران به‌ترتيب 1/05- و 0/57- بود. تغييرات مكاني ماه‌هاي خشك‌سالي نشان داد كه كم‌ترين وقوع خشك‌سالي جريان در ايستگاه‌هاي بالادست و دامنه‌هاي سبلان بود. خشك‌سالي‌هاي شديد و خيلي‌شديد در رودخانه‌هايي اتفاق مي‌افتد كه آب‌دهي آن كم است. هر چه اندازه‌هاي آب‌دهي رودخانه بيش‌تر باشد، وقوع خشك‌سالي‌هاي شديد كاهش مي‌يابد و ثبات جريان آن از رودخانه‌يي باآب‌دهي كم بيش‌تر است.
چكيده لاتين :
Hydrological drought can lead to a decrease in river flow and loss of the river ecosystem quality, which limits human use of the surface water. The stream flow drought index (SDI) has been used to assess the hydrological droughts in 33 hydrometric stations of the Province of Ardabil. The SDI was calculated using the DrinC software; subsequently, characteristics of the hydrological drought were classified and analyzed. The inter-relationship of the different components of hydrological drought with those of the flow rate were also examined. Subsequently, some of the hydrological drought characteristics were interpolated to detect the spatial variations. The results indicated that all of the studied stations experienced drought events. The maximum dry-period was 62 months at the Samian Station. The results of the standard classification of the SDI in 14 stations (Aladizge, Pole-Almas, Anbaran, Baroogh, Boran, Dostbeyglu, Gilandeh, Iril, Koozetopraghi, Mashiran, Neour, Samian, Shamsabad and Sola) indicated that the number of wet-months were larger than that of the dry-months. The severest drought was observed at the Pole-Almas Station (-1.05), while the highest frequency of wet-months had been recorded at the same station. The average intensity of the highest and lowest hydrological drought events at the Pole-Almas and Anbaran Stations were -1.05 and -0.57, respectively. The spatial variations of drought occurrence showed that the stations located in the upstream areas and the Sabalan piedmonts had the lowest drought occurrence in the study area. The severe and severest drought events had been occurred in small rivers with low discharge.
عنوان نشريه :
پژوهشهاي آبخيزداري
