نگرشي بر ارتباط ميان بار مالياتي و اثرگذاري آن بر اقتصاد پنهان در ايران رهيافتي از الگوي ARDL

بدون عنوان

يكي از مهم ترين علل اقتصاد پنهان، وجود بار ماليات هاي اعمال شده توسط دولت است. اعمال وضع ماليات توسط دولت موجب پنهان سازي فعاليت‌هاي اقتصادي جهت عدم پرداخت ماليات مي شود. مطالعات نشان مي دهد حجم اقتصاد پنهان در ايران بالا و ماليات يكي از عوامل مهم و تاثيرگذار بر آن محسوب مي شود. در اين مقاله، به ارتباط ميان اقتصاد زيرزميني و مالياتها به تفكيك پايه هاي مالياتي با بهره گيري از تحليل هم انباشتگي بر اساس مدل [i]ARDL در دوره 96-1350 پرداخته مي شود. در مدل اول بار مالياتي كل به دو جزء بار ماليات مستقيم و غير مستقيم تفكيك و تاثير آن بر رشد اقتصاد پنهان بررسي گرديد. نتايج برآورد حاصل از مدل ها نشان مي دهد كه، ارتباط ميان بار ماليات غيرمستقيم با اقتصاد پنهان داراي اثر مثبت مي باشد. در مدل دوم، متغيرهاي بار مالياتي مستقيم و غير مستقيم بر حسب اجزاء تفكيك و نتايج نشان مي دهد در بلند مدت بار ماليات بر مستغلات، شركتها، ثروت، واردات و كالاها و خدمات تاثير مثبتي بر حجم اقتصاد پنهان دارند. در كوتاه مدت تمام پايه هاي مالياتي فوق الذكر اثر مثبتي بر حجم اقتصاد پنهان دارند.

[i] Auto Regressive Distributed Lags(ARDL) By regarding the effects of shadow economy on main economic indicators, it is required to study the affecting factors and introduce approaches to prevent and reduce this phenomenon. In the literature, tax burden is considered one of the main reasons for shadow economy. Tax levy by government may be led to hide economic activities to avoid tax payments. According to the studies, the size of shadow economy is so high in Iran and tax is considered one of the main and effective factors. Therefore, this paper tends to address to the relation of shadow economy and taxes (by different tax categories) by the use of Co integration Analysis and ARDL model during 1971-2017. In the first model, total tax burden has divided into two elements, direct and indirect burdens, and then their effects on the shadow economy have been reviewed separately. According to the results, indirect tax burden has positive effect on shadow economy. In the second model, it has been indicated that real estate tax, corporate income tax, wealth tax, export, import and services taxes have positive effect on shadow economy’s size in long term. All different tax categories (separately) have positive effects on shadow economy’s size in the short- term.