تحليل تطبيقي روش‌هاي تخصيص ترافيك قطعي و تصادفي در برآورد حجم تردد ـ مطالعه موردي شهر قزوين

از آنجا كه نتايج مدل تخصيص ترافيك، خروجي اصلي مطالعات برنامه‌ريزي حمل‌ونقل و پايه‌ي اصلي تصميم گيري براي توسعه‌هاي آتي محسوب مي‌شود، دقت برآورد اين مدل‌ها اهميت ويژه‌اي دارد. ولي مقايسه‌ي اين مدل‌ها و روش‌هاي حل آنها در برآورد احجام واقعي و مشخصات كلي عملكرد شبكه معابر كمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلي مقاله‌ي حاضر تحليل تطبيقي و كمي نتايج روش‌هاي مختلف تخصيص ترافيك در برآورد و بازسازي احجام مشاهده شده است. فرآيند تخصيص از ساده‌ترين روش‌ها شامل همه يا هيچ شروع شده، با ارائه‌ي اصول، قوانين و فرض‌هاي مكمل نظير واردراپ توسعه يافته و با ورود مفاهيمي نظير منطق فازي تكامل پيدا كرده است. در اين پژوهش روش‌هاي تخصيص متنوعي نظير همه يا هيچ، جزئي، تخصيص تصادفي، تعادل كاربر، تعادل تصادفي كاربر و بهينگي سيستم مورد بررسي قرار گرفته‌اند. نتايج اجراي اين روش‌ها در مورد شبكه معابر شهر قزوين (به عنوان نمونه موردي) نشان مي‌دهد كه انواع روش‌هاي تعادلي در برآورد شاخص‌هاي كلان شبكه و همچنين دقت تخمين حجم تردد در كمان‌ها، علي رغم فرض‌هاي متنوع، تفاوت معني‌داري ندارند (ضريب خوبي برازش مشاهده و برآورد حدود 88/0). ولي روش‌هاي ساده كه رابطه‌اي بين حجم و زمان سفر در نظر نمي‌گيرند، به صورت محسوس نتايج متفاوتي نسبت به روش‌هاي تعادلي ارائه مي‌كنند (ضريب خوبي برازش حدود 70/0). با توجه به توزيع احتمال خطاي برآورد حجم كه داراي ميانگين و انحراف معيار قابل توجهي است (حدود 20 درصد)، بايد در كاربرد نتايج روش‌هاي تخصيص دقت شود.

Results of traffic assignment models are the main output of transportation planning studies and decision making for future developments is based on these results. Therefore, accuracy of these models is very important. Despite the mentioned importance, comparing the models and their solving methods to estimate actual traffic volume and network performance measures is rarely considered in previous studies. The traffic assignment process has started from the simplest methods like All-or-Nothing, then it has developed using the rules and supplement assumptions such as Wardrop principles and finally it has evolved by concepts such as Fuzzy theory. Traffic assignment models can be categorized by various factors into several groups: deterministic vs. stochastic, congestion considering vs. unconstrained capacity and being equilibrium or not. The main goal of this paper is a comparative and quantitative analysis of various traffic assignment methods to estimate the observed traffic volumes.