برآورد ضريب فزاينده سياست مالي در اقتصاد ايران: كاربردي از مدل‌هاي خودرگرسيون برداري ساختاري و ماركوف سوئيچينگ

Estimating the Fiscal Multipliers in Iran's Economy: An Application for Structural Vector Autoregressive and Markov switching models

با توجه به نقش سياست مالي در كاهش بحران ها و تغيير اندازه ضريب فزاينده سياست مالي طي ادوار تجاري، تعيين اندازه ضريب فزاينده سياست مالي پس از بحران جهاني 2008-2007 به يكي از چالش برانگيزترين موضوعات در حوزه سياست مالي تبديل شد. در يك تقسيم بندي كلي، اندازه ضريب فزاينده سياست مالي طبق ديدگاه كينزي، بزرگ‌تر از يك و برمبناي ديدگاه نئوكلاسيكي، كوچك تر از يك برآورد شده است. اين تفاوت در اندازه ضريب فزاينده، از آنجا نشات مي گيرد كه اقتصاددانان معتقدند كه ضريب فزاينده سياست مالي تحت تاثير درجه باز بودن اقتصادي، رژيم نرخ ارز، نحوه اعمال سياست پولي و ادوار تجاري قرار مي گيرد. اختلاف فكري مكاتب و اقتصاددانان در مورد اندازه ضريب فراينده سياست مالي، علاوه بر بعد نظري، در مطالعات تجربي نيز نمايان است. اين مقاله در اين راستا، با استفاده از روش بلانچارد و پروتي (blanchard perroti, 2002) در قالب مدل خودرگرسيون برداري ساختاري و روش ارائه‌شده توسط هال (hall, 2009) در قالب مدل چرخشي ماركوف با استفاده از داده هاي فصلي ايران طي دوره (1396:21369:1) به برآورد ضريب فزاينده سياست مالي پرداخته است. نتايج حاصل از مدل خودرگرسيون برداري ساختاري، نشان داد كه ضريب فزاينده آني و تجمعي تا ده فصل و تجمعي بلندمدت تا بيست فصل براي مخارج دولت به ترتيب، برابر با 0.281، 0.304 و 0.445 است. همچنين ضريب فزاينده آني و تجمعي آتي تا ده فصل و تجمعي بلندمدت تا بيست فصل براي ماليات به ترتيب، برابر با 0.079، 0.107 و 0.171 است. ازآنجاكه ضريب فزاينده سياست مالي متناسب با شرايط اقتصادي تغيير مي كند، نتايج حاصل از مدل غيرخطي چرخشي ماركوف نشان داد كه ضريب فزاينده مخارج دولت در دوره ركود برابر با 0.828 و بزرگ‌تر از ضريب فزاينده دوره رونق (0.108) بوده و از سويي ديگر، ضريب فزاينده ماليات در دوره رونق (0.194) بزرگ‌تر از دوره ركود (0.092) است.

With regard to the role of fiscal policy in reducing the financial crises, determining the magnitude of the fiscal policy multiplier after the 2007-2008 global crisis became one of the most challenging issues in the field of fiscal policy. In general, the magnitude of the fiscal policy multiplier is estimated larger than one according to the Keynesian viewpoint and smaller than one based on neoclassical viewpoint. The difference in the magnitude of the multiplier comes from the fact that economists believe that the fiscal policy multiplier is influenced by the degree of economic openness, the exchange rate regime, the way monetary policy is applied and the business cycle. Differences about the magnitude of the fiscal policy multiplier among schools of economic thought are evident in both theoretical and empirical dimensions. In this regard, this paper tries to estimate fiscal policy multiplier using structural vector autoregressive model (Blanchard and Peroti, 2002 method and Markov switching approach (Hall, 2009) using the seasonal data for Iran during the period (1990: 1-2017:3). The results of the structural vector autoregressive model showed that the instantaneous multiplier, 10-quarter cumulative multiplier, and the 20-quarter cumulative multiplier of the government expenditure were equal to 0.281, 0.304, and 0.445, respectively. In addition, the corresponding multipliers for taxes were -0. 079, - 0.107 and - 0.171, respectively. Since the fiscal policy multiplier varies based on the economic conditions, the results of the nonlinear Markov switching model showed that the government expenditure multiplier during the recession is 0.828 and it is larger than the same coefficient during the boom period (0.108), on one hand. On the other hand, the tax multiplier during the boom period (-0.194) is larger than its value during the period of recession (-0.092 ).