بررسي عوامل مرتبط با مصرف مكمل امگا 3 مبتني بر سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در پيشگيري از بيماري آلزايمر سالمندان

The Survey of Factors Related to Consumption of Omega-3 Supplements Based on the Constructs of Health Belief Model in the Elderly Alzheimer Prevention

زمينه و هدف: بيماري آلزايمر شايع‌ترين نوع زوال عقلي است كه 5 تا 10 درصد افراد 65 سال به بالا با آن مواجه هستند؛ از اين‌رو و با توجه به مطالعات، مصرف مواد حاوي امگا 3 براي پيشگيري از اين بيماري پيشنهاد مي‌شود. هدف پژوهش حاضر، تعيين عوامل مرتبط با مصرف مكمل امگا 3 براساس سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در پيشگيري از بيماري آلزايمر سالمندان است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي- تحليلي، 333 سالمندي كه در سال‌هاي 1394-1395 به مراكز بهداشتي- درماني شهر تهران مراجعه كردند با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه‌اي تصادفي انتخاب شدند. معيار ورود به مطالعه، سن بالاي 60 سال، مبتلا‌نبودن به بيماري آلزايمر و مصرف مكمل امگا 3 در يك سال اخير تعيين شد. داده‌هاي پژوهش براساس پرسشنامه مبتني بر سازه‌هاي الگوي اعتقاد بهداشتي و پس از تعيين روايي و پايايي توزيع و جمع‌آوري شد، سپس تحليل آن‌ها با استفاده از SPSS نسخه 16، صورت گرفت. يافته‌ها: براساس نتايج مطالعه حاضر، ميانگين رفتار پيشگيري با 48/6 (0/001>P) و سازه منافع درك‌شده با ميانگين 42/3 (0/001>P) به‌ترتيب بيشترين ميانگين محاسبه شده است. كمترين ميانگين كسب‌شده نيز سازه موانع درك‌شده به‌شمار مي‌آيد. همچنين نتايج اين مطالعه همبستگي معنادار را ميان آگاهي و سازه‌هاي حساسيت، شدت و منافع درك‌شده سالمندان مورد نظر با رفتار مصرف مكمل امگا 3 نشان مي‌دهد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج مطالعه، آگاهي و اكثريت سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي با مصرف مكمل امگا3 رابطه معناداري داشتند، لذا پيشنهاد مي‌گردد مداخله آموزشي سالمندان به‌منظور ارتقاء رفتار پيشگيري از بيماري آلزايمر با تقويت سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي طراحي و اجرا گردد.

Background and Objective: Threatening 5%-10% of people over 65, Alzheimer’s disease (AD) is the most common type of dementia. Studies recommended the consumption of substances containing omega-3 as a way to prevent AD. The aim of present study was to determine factors related to consumption of omega-3 supplements based on the health belief model (HBM) constructs in order to prevent AD among the elderly. Methods: In this analytical cross-sectional study, 333 elderly, who referred to the healthcare centers of Tehran city in 2015-2016, were selected by stratified random sampling method. To be over 60 years old, absence of AD and consumption of omega-3 supplements during the past year, were set as the study entry criteria. Data were collected by a questionnaire developed based on HBM constructs after determining its validity and reliability were determined. The collected data were analyzed using SPSS 16. Results: The highest calculated mean belonged to the preventive behavior construct 48.6 (P< 0.001) followed by Perceived benefits 42.3 (P< 0.001). The lowest mean value was acquired by the construct of perceived barriers. This study showed that there existed some significant correlations of the behavior of omega-3 supplement consumption with the knowledge and constructs of susceptibility, severity and benefits perceived by the elderly studied. Conclusion: Considering the present study results showing significant relationship of omega-3 supplement consumption with knowledge and majority of HBM constructs, it is suggested that some elderly education interventions be designed and implemented to promote the behavior of AD prevention through strengthening the constructs of HBM.