پديد آورندگان :
دهقان بنادكي، معصومه دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , احمدوند، گودرز دانشگاه بوعلي سينا - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , زند، اسكندر مؤسسه گياهپزشكي ايران - بخش تحقيقات علف‌هاي هرز
كليدواژه :
پاسخ رشد ميكوريزايي , چاودار , قارچ ميكوريز , كلوني‌سازي
چكيده فارسي :
به‌منظور بررسي اثر قارچ ميكوريز بر روابط رقابتي گندم (Triticum aestivum) با علف هاي هرز، دو آزمايش مستقل به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي، در شرايط گلداني در سال زراعي 97-1396 در كرج، اجرا شد. در آزمايش اول فاكتورها شامل گندم و شش گونه علف هرز، در دو سطح با و بدون ميكوريز و در آزمايش دوم، فاكتورها شامل كشت خالص گندم، يولاف وحشي و چاودار و كشت مخلوط گندم با يولاف وحشي و گندم با چاودار، در دو سطح با و بدون ميكوريز بود. در آزمايش اول، پاسخ رشد ميكوريزايي كيسه كشيش (Capsella bursa-pastoris)، خونيواش (Phalaris minor)، خاكشيرتلخ (Sisymbrium irio)، چچم (Lolium rigidum) و گندم، به ترتيب معادل 18، 5/19، 23، 38 و 41 درصد و پاسخ رشد ميكوريزايي چاودار (Secale cereale) و يولافوحشي (Avena ludoviciana) به ترتيب معادل 29/28- و 22/40- درصد بود. در آزمايش دوم، رقابت چاودار و يولاف وحشي، در تيمار عدم كاربرد قارچ، وزن خشك گندم را بهترتيب به ميزان 41/58 و 51/40 درصد كاهش داد و در حضور قارچ، وزن خشك گندم در رقابت با چاودار و يولاف وحشي، به ترتيب به ميزان 43/10 و 47/11 درصد افزايش يافت. عملكرد دانه گندم دركشت خالص و در حضور قارچ ميكوريز، معادل 5/51 گرم در بوته بود كه در مقايسه با تيمار عدم كاربرد قارچ، افزايش 51/79 درصدي را نشان داد. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه چنانچه علف هاي هرز غالب در مزارع گندم، غيرميكوريزايي باشند و يا پاسخ رشد ميكوريزايي آنها منفي باشد، كاربرد قارچ ميكوريز ميتواند خسارت علف هاي هرز مذكور را كاهش دهد.
چكيده لاتين :
To investigate the effects of mycorrhizal fungus on competitive relations between wheat (Triticum aestivum) and weeds, two separated factorial experiments based on a completely randomized design were carried out at greenhouse conditions in Karaj, during 2017-2018. The factors of the 1st experiment were wheat and six weed species and two levels of mycorrhiza inoculation (with and without fungus) and that of the 2ndexperiment were pure stand of wheat, wild oat and rye and mixed cropping of wheat with wild oat and wheat with rye, and two levels of mycorrhiza inoculation (with and without fungus). In the 1stexperiment, mycorrhizal growth response of shepherd's purse (Capsella bursa-pastoris), bunchgrass (Phalaris minor), Londonrocket (Sisymbrium irio), perennial ryegrass (Lolium rigidum) and wheat were 18, 19.5, 23, 38 and 41 percentage, respectively and that of Rey (Secale cereale) and wild oat (Avena ludoviciana) were -29.28 and -22.40 percentage, respectively. In the 2nd experiment Rye and wild oat competition in non-fungus inoculated treatment reduced wheat dry weight by 41.58% and 51.4%, respectively. In the presence of fungus, wheat dry weight in competition with rye and wild oat, increased by 43.10% and 47.11%, respectively. In pure stand of wheat in the presence of fungus, wheat yield was 5.51 g/plant, which increased by 51.79% in comparison with non-application of fungus. The results of this research indicate that if the dominant weeds in the wheat fields, are non-mycorrhizal, or their mycorrhizal growth response is negative, the application of mycorrhizal fungi can reduce the damage of those weeds.
