تغييرات تنوع بتاي گلسنگ‌ها در شدت‌هاي مختلف چراي دام در مراتع كوهسري سميرم

Lichen beta diversity variations at different grazing intensity in Semirom mountainous rangelands

پوسته ­هاي بيولوژيك از جمله گلسنگ­ ها امروزه به عنوان يكي از شاخص­ هاي بيولوژيكي زنده استفاده مي­ شوند. هدف اصلي اين مطالعه ارزيابي روند تغييرات تنوع گلسنگ ­ها در فشارهاي مختلف چرايي در طول سال در مراتع كوهسري شهرستان سميرم استان اصفهان است. تنوع گلسنگ ­ها متغير وابسته و آشفتگي وارده شامل 5 ميزان دامگذاري، 1/5،2،2/5 و3 واحد دامي در هكتار به عنوان متغير مستقل است. ميزان­هاي دام گذاري به مدت 4 سال با اجراي 5 سناريو مديريتي (چرا و قرق به صورت متناوب و متوالي) اعمال و مطالعه شد. حضور و عدم حضور گلسنگ­ ها به روش نمونه ­برداري تصادفي با استفاده از ترانسكت و واحدهاي نمونه ­برداري تو در تو انجام شد. تنوع گلسنگ با استفاده از نرم ­افزار PAST و رابطه­ ي بين متغيرها با SPSS محاسبه شد. نتايج نشان داد تنوع گلسنگ­ ها به خوبي نشانگر ميزان فشار بر اكوسيستم مرتع است. در مديريت اكوسيستم­ هاي مرتعي مي­ توان از ويژگي تنوع گلسنگ به عنوان شاخص اكولوژيكي به منظور تحت فشار بودن يا نبودن اكوسيستم­ هاي مرتعي اكوسيستم مرتع استفاده نمود. همچنين بهترين سناريوي مديريت چرايي براي اين منطقه مبتني بر تغييرات تنوع گلسنگ، سناريوي چراي متناوب (يك سال در ميان چرا و استراحت بسته به وضعيت مرتع و روش مرتعداري) پيشنهاد مي­ شود.

Nowadays, biological crusts, including lichens, are used as a living biological indexes. The Main objective of this study is evaluation of lichen diversity trends at differences grazing intensity in the mountain rangelands of Semorom in Isfahan province. The lichen diversity is dependent variable and grazing intensity (consists of 5 stoking rate 1, 1.5, 2, 2.5 and 3 animal unit per hectare) considerd as independent variable. Each stoking rate studied along 4 years by implementing 5 management scenarios (grazing and ungrazing alternatively and consecutively). The presence and absence of lichens was performed by random sampling method using transects and sampling units. The lichen diversity analyzed by PAST software and the relationship between variables was calculated by SPSS. The result showed that the lichens diversity is a good indicates of pressure on rangeland ecosystems. In management of rangeland ecosystems, lichen diversity can be used as an ecological indicator for rangeland ecosystems under pressure or non-pressure. Also, the best grazing management scenario for this area is suggested based on the variation of lichen diversity, alternating grazing scenario (every one year between grazing and resting depending on rangeland status and range method).