كيفيت علوفه سه گونه مرتعي Poa bulbosa، Trifolium repens و Astragalus gossypinus در مراحل مختلف فنولوژيكي مراتع سراب سفيد بروجرد، استان لرستان

Forage quality of tree species of rangeland plants (Astragalus gossypinus, Trifolium repens and Poa bulbosa) in different phenological stages in Sarab-Sefid Borujerd rangeland, Lorestan province

در اين تحقيق كيفيت علوفه سه گونه مرتعي Poa bulbosa، Trifolium repensوAstragalus gossypinus در سه مرحله فنولوژيكي (رشد رويشي، گلدهي و زمان رسيدن بذر) در استان لرستان، شهرستان بروجرد مورد مطالعه قرار گرفت. بوسيله نمونه برداري تصادفي و 5 تكرار با استفاده از 10 پايه گياهي بر روي خط ترانسكت داده‌ها برداشت شدند. شاخص­ هاي كيفي اندازه‌گيري و با استفاده از آناليز واريانس و آزمون دانكن، ميانگين داده ­ها با يكديگر مقايسه گرديدند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه مقدار ماده خشك قابل هضم در ميان گونه‌هاي مختلف اختلاف معني‌داري نداشت اما مقدار اين شاخص در مراحل مختلف فنولوژيكي داراي اختلاف معني‌داري در سطح 1 درصد بود و بيشترين و كمترين ميزان به ترتيب به مقدار 34/61 و 24/24 درصد مربوط به بذر دهي و قبل از گلدهي مي‌باشد. مقدار پروتئين خام در ميان گونه‌هاي مختلف و مراحل مختلف فنولوژيكي و اثر متقابل آنها در سطح 5 درصد اختلاف معني‌داري نشان داد و بيشترين و كمترين ميزان 21/06 و 17/97 درصد به ترتيب مربوط به گونه‌هاي Trifolium repens و Poa bulbosa بود. مقدار فيبر خام در ميان گونه‌هاي مختلف اختلاف معني‌داري نشان نداد اما مقدار اين شاخص در مراحل مختلف فنولوژيكي و اثر متقابل آنها داراي اختلاف معني‌داري در سطح 5 درصد بود و بيشترين و كمترين ميزان به ترتيب به مقدار 94/30 و 20/86 درصد مربوط به زمان بذردهي و قبل از گل دهي مي‌باشد. بيشترين و كمترين ميزان ديواره سلولي منهاي همي سلولوز به ترتيب به ميزان57/6 و 31/26 درصد مربوط به گونه‌هاي Poa bulbosa و Trifolium repensبودند. با توجه به نتايج بدست آمده به ترتيب گونه‌هايTrifolium repens، Poa bulbosaو Astragalusgossypinus از كيفيت علوفه بهتري در مراحل مختلف فنولوژيكي قبل از گلدهي برخوردار بودند كه اين موضوع بيانگر بهترين زمان چرا در ماه‌هاي ارديبهشت و خرداد مي‌باشد.

In the present study, forage quality of three range species including Astragalus gossypinus, Trifolium repens and Poa bulbosa at three phenological stages, (vegetative growth, flowering, seed maturity time) in Borujerd county of Loretan province were evaluated. Data were collected by random sampling using 10 individual plants on transect line in 5 replication. Qualitative indexes were measured and data were compared using ANOVA and Duncan test. Results indicated that DMD is not significant between different species, but it was significant differences (p< 0.01) among the various phenological stages. The highest and the lowest were 34.61 and 24.24% respectively for seeding and before flowering stages. The amount of crude protein was significant at (p< 0.05) in different species, phenological stages and their interactive effect. The highest and the lowest crude protein were obtained in 21.06 and 17.97% in Trifolium repens and Poa bulbosa respectively. The amount of crude fiber was not significant difference between species, on the other hand, in different phenological stages and their interaction was significant at (p< 0.05).The highest and the lowest of crude fiber were 94.30 and 20.86% in seeding time and before flowering phenological stages. The highest and the lowest of amount of ADF were obtained in Poa bulbosa and Trifolium repens with 57.6 and 31.26% respectively. According to obtained results, Trifolium repens, Poa bulbosa and Astragalus gossypinus had better forage quality respectively in before flowering stage where this issue indicates the best time for animal grazing is in May and June.