پيش نياز طراحي مداخله ارتقاي سلامت با رويكرد بازاريابي اجتماعي براي كاهش مصرف غذاهاي آماده در بين دانش آموزان: يك پژوهش تكويني با رويكرد تركيبي

Prerequisite to Design a Health Promotion Intervention with a Social Marketing Approach to Reduce Fast Food Consumption among Students: A Formative Research with Mixed-Methods Approach

زمينه و اهداف: افزايش روند مصرف غذاهاي آماده در بين نوجوانان يكي از چالش ­هاي برنامه­ ريزان و سياست­گذاران حوزه سلامت عمومي است. شناخت الگوهاي رفتاري و استفاده از مداخلات مناسب يكي از راه­هاي اثرگذاري و تغيير در اين الگوها است. اين مطالعه با هدف شناخت وضعيت مصرف غذاهاي آماده در بين دانش آموزان متوسطه اول شهر ياسوج صورت گرفته است. مواد و روش ها: اين مطالعه تكويني بوده و از رويكرد تحقيق تركيبي استفاده كرده است. گردآوري داده ­ها در مرحله كمي، با استفاده از پرسشنامه استاندارد دانش، نگرش، رفتار در بازاريابي اجتماعي، و در مرحله كيفي به كمك بحث گروهي متمركز انجام شده است. در گام بعد، براي تجزيه و تحليل تركيبي داده­ ها، در فاز كمي از تحليل همبستگي و در فاز كيفي مطالعه از روش تحليل محتوا استفاده شده است. در اين دو مرحله نرم­ افزارهاي SPSS 22 و MAXQDA 2018 مورد استفاده قرار گرفته ­اند. يافته ها: در مرحله كمي علاوه بر تعيين مشخصات جمعيت شناختي، نگرشي و رفتاري، رابطه اين متغيرها با مصرف غذاهاي آماده شناسايي شده است. يافته­ ها نشان از رابطه معنادار بين متغيرهاي دانش، نگرش؛ (01. p <)، جنسيت، تحصيلات و اشتغال مادر؛ ​(05. p <)، با ميزان مصرف غذاهاي آماده است. در بخش كيفي يافته­ ها در 20 درون مايه فرعي و پنج درون مايه اصلي شامل موانع، انگيزاننده ­ها، نقش والدين، نقش مدرسه و كانال­ هاي توزيع ارائه شده ­اند. بحث: با انجام پژوهش تكويني مي­توان مداخلات موثري را براي ارتقاي سلامت طراحي و پياده سازي كرد. يافته­ هاي حاصل از اين مطالعه بينش­هاي ارزشمندي را جهت تغيير الگوي تغذيه اي دانش آموزان در حوزه پايين دستي براي سياست­ گذاران و بازاريابان اجتماعي فراهم مي­ سازد

Background and Objective: Increasing the consumption of fast foods among adolescents is one of the challenges for planners and policymakers in the public health field. Identifying behavioral patterns and using appropriate interventions is a way to influence and change these patterns. Aiming to understand the status of fast food consumption, this study was conducted between secondary school students of Yasouj city. Materials and Methods: This is a formative research that used a sequential mixed-methods approach to collect and analyse the data. To collect the data, in quantitative stage, knowledge, attitude, and behavior (KAB) questionnaire, that utilised in social marketing, has been used. In the qualitative stage focused group discussions have been used. For mixed-analysis in both of quantitative and qualitative stages, respectively, the methods of correlation analysis and qualitative content analysis was done using SPSS 22 and MAXQDA 2018. Results: In the quantitative stage, in addition to identify demographic, attitude and behavioral characteristics, the relationship between this variables and fast foods consumption has been determined. These findings indicated a significant relationship between gender, knowledge, attitudes, and mother's education and occupation with fast foods consumption. In the qualitative section, five themes and 20 subthemes were emerged. Five main themes included: Barriers and Motivators, the role of parents, the role of the school's authorities, as well as distribution channels. Conclusion: Through formative research, we can design and implement more effective interventions to health promotion. These findings provide valuable insights for policymakers and social marketers to change the nutritional patterns of students in in down-stream area.