الگوي پايش تحولات نظام كاربري اراضي در پيرامون شهر سقز با بهره گيري از تصاوير ماهواره‌ي لندست

Land use change monitoring Pattern system around the Saghez city using Landsat satellite images

نواحي جغرافيايي پيرامون فضاهاي شهري به لحاظ تغييرات كاربري اراضي، بعنوان يكي از نواحي پرشتاب در تحولات كاربري اراضي بشمار مي‌رود. اين موضوع البته در روند توسعه شهري و فضاي پيراموني در شهرهاي كوچك و متوسط به لحاظ منطقه ايي داراي اهميتي دوچندان است. زيرا اين تغييرات باعث بستر سازي پديدهاي ادغام، خزش و در مواردي نيز حاشينه نشيني را باعث مي‌شود. از اين رو الگوسازي فرايند پايش در فضاي شهري و پيرامون بسيار حائز اهميت است. در اين پژوهش بمنظور شناخت تحولات مكاني ­– فضايي نظام كاربري اراضي در شهر سقز و پيرامون آن تحولات با ارزيابي پنج دوره تصاوير ماهواره­اي لندست از سال 1356 تا 1392 (1977 تا 2013) و با كنترل و پيمايش ميداني اطلاعات جمع آوري شده مورد پايش قرار گرفته است. در روش شناسي اين پژوهش ضروري پس از عمليات تصحيح هندسي، يكسان سازي، بارزسازي تصاوير، استخراج شاخص پوشش گياهي، تحليل مؤلفه‌هاي اصلي و طبقه بندي به روشهاي مختلف انجام ودر نهايت بهترين روش جهت طبقه بندي تصاوير (طبقه بندي هدايت شده به روش حداكثر احتمال) انتخاب و بر روي داده‌ها اعمال شد. نتايج حاصل از پژوهش حاكي از تفاوت تغييرات كاربري اراضي در پيرامون شهر سقز در دوره‌هاي مختلف زماني است كه شديدترين مقدار تغييرات در مقايسه تصاوير سالهاي 1379(2000) و 1392(2013) قابل مشاهده است. در اين دوره سكونتگاههاي روستايي صالح آباد و قوخ به لحاظ توسعه كالبدي در شهر سقز ادغام شده‌اند. از سوي ديگر بيشترين افزايش سطح مربوط به اراضي ساخته شده با تغيير از 18 به 25 درصد و بيشترين كاهش نيز مربوط به مراتع با كاهش از 43 به 30 درصد مي‌باشد. شايان توجه است اراضي با كاربري كشاورزي و پوشش گياهي نيز در كل دوره مورد پايش داراي نوسان بوده اما در كل كاهش قابل توجهي را نشان مي‌دهند.

Geographic areas around urban spaces In terms of land use changes is considered as one of the of Rapid changes areas in land use. This issue of course In the process of urban development and surrounding area in small and medium cities it has been more important due to the regional planning because this changes cause infra structure phenomena like Merger, crawl an‎d in some cases makes marginalization. Hence modeling of monitoring Process in urban space and its around, is so important. In this research to recognition of local spatial changes of land use system in Saghez city and its neighborhood by evaluating five Landsat satellite images from 1977 until 2013, controlling and field survey the collected information there were monitored.In conjunction with the research methodology it is necessity to explain that after process of geometric correction, equalization, image enhancement, extraction of vegetation index, Principal components analysis and classification with different method. Finally the best method for image classification (supervised maximum likelihood classification) where selected and conducted on the data. The Results Shows significant differences in land use changes Around Saghez city in different periods of time that the most intense amount of Changes in comparison Images of 2000and 2013are visible.During this period rural settlements of Saleh Abad and Ghavekh In terms of physical development have been merged in Saghez city. On the other hand the most increased levels regarding the construct land by changing from 18 to 25percent and also the largest decline associated with pasturelands a reduction of 43 to 30 percent. It should be noted Agricultural land use and vegetation in the whole period of monitoring has been fluctuated but it shows significant decrease generally.