پديد آورندگان :
غلامي، حسين سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - موسسه تحقيقات علوم دامي كشور - بخش تحقيقات تغذيه و فيزيولوژي دام و طيور , كيانزاد، محمذرضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - موسسه تحقيقات علوم دامي كشور - بخش تحقيقات ژنتيك و اصلاح دام و طيور , مهاجر، مختار سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گلستان - بخش تحقيقات علوم دامي
كليدواژه :
گوسفند زل , خصوصيات توليد مثلي , آميخته , پرورش متمركز
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گوسفند‌داري در كشور از ديرزمان تا حد زيادي به استفاده از مراتع وابسته بوده ولي در شرايط حاضر اين روش پرورش نياز به بازنگري دارد. براي حفظ و بقاء اين حرفه بايستي به دنبال يافتن روشها و راهكارهاي جديدي بود تا بتوان آن را به حرفه‌اي پويا و اقتصادي مبدل نمود. يكي از روش‌هاي مؤثر به منظور افزايش رشد و بهبود راندمان كمي و كيفي لاشه، استفاده از روش‌هاي آميخته‌گري و ايجاد سيستم‌هاي توليد بره تجاري است. لذا اين پژوهش با هدف ايجاد، ترويج و توسعه اقتصادي بره‌هاي تجاري در سيستم پرورش متمركز انجام گرديد.
مواد و روشها: تعداد 200 رأس ميش زل 4-2 ساله از گله‌هاي مردمي استان خريداري و به ايستگاه شيرنگ شهرستان گرگان استان گلستان منتقل شدند. ميش‌ها با در نظر گرفتن گروه‌هاي سني به صورت تصادفي در دو گروه 100 رأسي قرار گرفتتند و به دو روش متفاوت توليد‌مثلي پرورش يافتند:1 - پرورش خالص زل)زل × زل( و ايجاد همزماني و چند قلو زايي (با هورمون تراپي) و چند بار زايي(سه بار زايش در دو سال) و 2 -پرورش آميخته) شال x زل) و ايجاد همزماني و چند قلوزايي (با هورمون تراپي) و چند بار زايي(سه بار زايش در دو سال). دام‌هاي آزمايشي از 14 روز قبل از جفتگيري با جيره فلاشينگ تغذيه شدند. باروري ظاهري، چند قلوزايي، تعداد بره متولد شده(زنده و مرده) به تعداد ميش در معرض جفتگيري )توان توليد مثلي ميش( و تعداد بره از شير گرفته به تعداد ميش در معرض جفتگيري)توان توليدي ميش( بررسي شد.
يافته‌ها: در شرايط پرورش سنتي(معمول و مرسوم) گوسفند در استان گلستان، از هر 100 راس ميش زل در سال به طور متوسط 55 الي 60 درصد زايمان انجام و با 70 راس بره، حدود 2030 كيلو‌گرم وزن زنده در انتهاي 100 روز دوره پروار حاصل مي شود در حاليكه در شرايط پرورش صنعتي) بر اساس اصول علمي مانند جيره نويسي، فلاشينگ و ...) در بره‌هاي زل خالص اين مقدار به85 درصد زايمان و 5382 كيلو‌گرم وزن (با 165% افزايش) و در بره‌هاي آميخته (شال ×زل) به87 درصد زايمان و 6774 كيلو وزن زنده (با 234% افزايش) افزايش يافت. البته بديهي است كه هزينه‌هاي توليد در سيستم پرورش صنعتي حداكثر 30% نسبت به روش پرورش سنتي در منطقه بيشتر بود. با توجه به متوسط نرخ زايش در شرايط معمول گله‌هاي زل در منطقه (70 -80 بره بازاي هر 100 راس ميش در سال) در اين پژوهش طي دو سال در پرورش صنعتي خالص زل)زل × زل( از 207 راس ميش حاضر در جفتگيري 624 بره متولد شد، يعني در هر سال 151 بره به ازاي هر 100 راس ميش توليد شده است كه نسبت به شرايط معمول تقريبا دو برابر افزايش يافته است.
نتيجه‌گيري: در روش پرورش صنعتي طي سه زايش در دو سال بطور متوسط بازاي هر ميش 1/55 بره توليد شد، اين در حالي است كه در روش پرورش معمول در منطقه بازاي هر ميش در سال 0/7 بره توليد مي‌شود. در انتهاي دوره پروار در پرورش صنعتي نسبت به پرورش معمول در منطقه، بره‌هاي زل خالص 165% و بره‌هاي آميخته (شال × زل) 234% وزن بره توليدي بيشتري توليد كردند.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Sheep breeding in Iran has been relied heavily on rangeland, but in the current situation, this breeding method needs to be reviewed. In order to preserve this profession, it is necessary to seek new methods and solutions in order to make it a professionally dynamic and economical job. One of the effective methods for increasing the growth rate of lambs and improving the quantitative and qualitative efficiency of carcasses is the use of crossbreeding and produce of commercial breed for lamb production systems. Therefore, this research was done for producing, promoting and developing livestock production in intensive breeding system.
Material and methods: Two hundreds heads of 2-4 year old Zel ewes were purchased from the flocks of the Golestan province (according to Zel breed characteristics) and transferred to the
Shirang experimental station. Ewes were randomly assigned to two groups of 100 heads with regard to age groups. They were breed in two different reproductive methods: 1- pure Zel (Zel Zel) breeding, synchronization, multiplicity (with Hormone therapy), and multiplicity (three times in two years), 2- crossbreeding (Shal Zel), synchronization, multiplicity (with hormone therapy), and multiplicity (three times in two years). The experimental animals were flushed for 14 days before mating with flushing diets. The reproductive characteristics of ewes, including: Apparent fertility, prolificacy, ewe reproduction performance, and ewe production performance, were investigated.
Results: Under traditional (conventional) breeding conditions in the region, from every 100 heads ewe, on average with 55 to 60% parturition and 70 lambs, about 2030 kilograms live weight of lambs were obtained at the end of the 100 days of fattening period, while under industrial (intensive) conditions in the Zel pure breed, this factor was 5382 kilograms live weight (increased by 165%) and in the crossbred lambs (Shal Zel) increase to 6774 kilograms live weight (with an increase of 234%). In fact, production costs in the industrial breeding system were up to 30% higher than the current breeding method in the region. The average lambing rate under triditional conditions of the Zel breeding system was 70 lambs per 100 ewes per year but in this experiment with the Zell pure breed, during two years, from 207 ewes 624 lambs was born. That is, each year, 151 lambs per 100 ewes have produced, which has almost doubled than usual. Conclusions: In the industrial breeding method, during breeding in two years, the average lambs per ewe was 1.55, while in the usual breeding method in the region, each lamb is produced at 0.7 lamb per year. At the end of the breeding period, the lambs of pure zeal 165% and crossbred lambs (shale zel) yielded (234%) more lamb weight than the usual breeding in the region.
