ويژگي‌هاي كار آزمايي‌هاي باليني ايران: مطالعه 5000 مورد ثبت شده در مركز ثبت كارآزمايي‌هاي باليني (IRCT)

Characteristics of Clinical Trials in Iran: A Sample of 5000 Trials Registered in Iranian Registry of Clinical Trials (IRCT)

مقدمه و اهداف: سالانه تعداد زيادي كارآزمايي باليني در ايران انجام مي‌شود اما اطلاع دقيقي از ويژگي هاي اين مطالعات موجود نيست، هدف اين مطالعه بررسي ويژگي‌هاي كليدي اين مطالعات است. روش كار: داده‌هاي مربوط به كارآزمايي‌هاي باليني ثبت شده در مركز ثبت كارآزمايي هاي باليني ايران در سالهاي 1387تا 1392 از پايگاه داده و صفحه جستجوي وبسايت اين مركز استخراج گرديد. يافته‌ها: تعداد5049 كارآزمايي در بيش از 40 رشته تخصصي وارد مطالعه شدند. روند سالانه ثبت كارآزمايي‌ها افزايشي بود. بيش­تر مطالعات حجم نمونه كم‌تر از 70 داشته و شاخص حجم نمونه در گذر زمان روند افزايشي نداشت (ميانه= 64، دامنه ميان-چاركي= 100-40 نفر). كارآزمايي‌هاي فاز سه 8/4% مطالعات را شامل شده و بيش‌ترآن‌ها (69%) حجم نمونه‌اي برابر يا كم‌تر از 100 داشتند (ميانه= 75، دامنه ميان‌چاركي= 120-50 نفر). اكثر مطالعات از تخصيص تصادفي استفاده نموده‌اند (87/2%) اما بيش‌تر آن‌ها گول‌دارو (65/3%) و كورسازي كامل (دوسويه و سه سويه، 55/8%) را بكار نبرده‌اند. حامي مالي 99/9% مطالعات از داخل كشور بود. از اين ميان، 92/2% كارآزمايي‌ها با حمايت مالي بخش دولتي و بقيه با حمايت بخش خصوصي انجام گرفته‌اند. تنها 1% كارآزمايي‌ها داراي حامي مالي از شركت‌هاي داروسازي بوده و 90/2% كارآزمايي‌ها با بودجه دانشگاه‌ها انجام شده‌اند. نتيجه‌گيري: اكثر مطالعات محقق- محور بوده و توسط بخش دولتي حمايت شده‌اند. كوچك بودن حجم نمونه و عدم استفاده از تكنيك‌هاي كنترل تورش در اكثر كارآزمايي‌ها مشهود است. ظاهراً كمبود منابع مالي و عدم استفاده بهينه از امكانات و منابع موجود، موانع مهمي در انجام كارآزمايي‌هاي باليني بزرگ دركشور هستند.

Background and Objectives: A considerable number of clinical trials are conducted in Iran each year. Not much is known about the characteristics of them, this study aimed to investigate key characteristics of Iranian clinical trials. Methods: All clinical trial protocols registered in IRCT until November 2013 were selected. Text mining techniques were used to extract information from data that was mostly in the textual format. Stata software (v. 11) was used for both extraction and analysis. Results: Totally 5049 trials where analyzed. Trials were in 40 different areas of medicine and their annual number was increasing. The sample size of registered trials was less than 70 in most trials and showed no significant improvement during the 5-year period (Median sample size= 64, inter quartile range (IQR) = 40- 100). Phase III trials comprised 8.4% of the trials with a median sample size of 75 (IQR= 50-120). Of all phase III trials, 69% had a target sample size of less than 100. Most trials used randomization techniques (87.2%) but failed to use placebo (65.3%) and double/triple-blinding techniques (55.8%). The leading sponsors for 99.9% of trials were national bodies and 92.2% of the trials received public funds. Only 1% of the trials were exclusively sponsored by pharmaceutical companies. Conclusion: The majority of clinical trials conducted in Iran are investigator-initiated and are funded by the public sector. The small sample size and failures in bias control observed in the majority of trials highlights the need for revising current policies of conducting trials in Iran.