كليدواژه :
تقاضا , بيمه درمان مكمل , بيمه سلامت , مخارج سلامت , آموزش
چكيده فارسي :
مقدمه: تنوع روزافزون و هزينه‌هاي بالاي خدمات سلامت، سهم بالاي پرداخت از جيب هزينه درمان، كميت و كيفيت خدمات تحت پوشش بيمه‌هاي پايه باعث افزايش تقاضاي بيمه مكمل درمان شده است. با توجه به اهميت و ضرورت بيمه‌هاي مكمل درمان، افزايش تقاضا براي آنها، و تأثير بر ارتقاي كيفيت زندگي خانوار، در اين مطالعه تابع تقاضاي بيمه مكمل درمان در خانوار شهري ايران برآورد شده است.
روش بررسي: تحقيق حاضر توصيفي- تحليلي و كاربردي است كه به صورت مقطعي براي سال 1395 و با مدل اقتصاد سنجي پروبيت با انتخاب نمونه و روش برآورد حداكثر راستنمايي انجام شد. حجم نمونه 18809 خانوار شهري استان‌هاي ايران است كه براساس روش نمونه‌گيري سه مرحله‌اي و به‌صورت تصادفي سيستماتيك توسط مركز آمار ايران انتخاب شدند. اطلاعات حجم نمونه از پرسشنامه هزينه و درآمد خانوارهاي شهري ايران استخراج شد و برآورد ضرايب مدل پژوهش در نرم‌افزار Stata 14 صورت گرفت.
يافته‌ها: نتايج نشان داد افزايش سن و تحصيلات، با سواد بودن و تأهل سرپرست خانوار به ترتيب احتمال تقاضاي بيمه درماني مكمل را به ميزان 6/0، 17/0، 6/6 و 3/5 درصد، تعداد نانآوران خانوار، داشتن كودك زير 7 سال و خانه شخصي به ترتيب اين احتمال را به ميزان 16، 7/3 و 85/0 درصد افزايش داده است. افزايش مخارج بهداشتي و درماني، افزايش درآمد و مخارج تحصيلي تاثير مثبت ناچيز و توان دوم سن و تحصيلات سرپرست خانوار تأثير منفي بر تقاضاي بيمه درماني مكمل داشتند.
نتيجه‌گيري: تأهل، افزايش سن و تحصيلات سرپرست خانوار، تعداد نانآوران، افزايش هزينه‌هاي بهداشتي و درماني سرانه، افزايش مخارج تحصيل و درآمد سرانه تأثير مثبت بر تقاضاي بيمه مكمل سلامت توسط خانوار داشتند كه از اين متغيرها، تعداد نانآوران، تأهل، سن سرپرست خانوار بيشترين تاثير و درآمد سرانه و هزينه‌هاي تحصيل اعضاي خانوار كمترين تأثير را بر تقاضاي بيمه مكمل درمان داشتند. همچنين تقاضاي بيمه مكمل درمان خانوار شهري ايران تابع درجه دوم و مقعر از سن و تحصيلات سرپرست خانوار بود. شناسايي و طبقه‌بندي خانوار با توجه به عوامل تأثيرگذار بر تقاضاي خانوار و همچنين تعيين شرايط مناسب براي پوشش خدمات درماني مرتبط با هر گروه خانواري توصيه مي‌شود به خصوص حمايت از سالمندان در مقابل مخارج درمان ضروري است.
چكيده لاتين :
Introduction: The increasing variety and costs of health services, the high share of out of pocket, and the quantity and quality of services covered by basic insurances increased the demand for supplemental health insurance. Considering the importance and necessity of supplementary health insurance, its demand growth and its impact on improving the quality of life, the present study amed at investigating the demand of supplementary health insurance in the urban household of Iran.
Methods: The present descriptive-analytical and applied study with cross sectional design was conducted in 2016 employing the probit econometric model with sample selection and maximum likelihood method. The sample size was 18,809 urban households in Iran's provinces selected via the three-stage sampling method on a systematically randomized basis by the Statistical Center of Iran. Data were extracted from the cost-income questionnaire of urban households and the coefficients of the model were estimated with Stata 14 software.
Results: The results showed that the increase in age, education, the level of literacy, and the marital status of the head of the household increased the probability of demanding for the supplementary health insurance by 0.6%, 0.17%, 6.6%, and 5.3%, respectively. Also, the number of family supporters, having a child under seven years old, and owning a private house increased this probability by 16%, 3.7%, and 0.85%, respectively. The increase in health and medical expenses, as well as income and educational expenditures had a negligible positive effect, while the squared index of the age and education of the head of the household had a negative impact on the demand for supplementary health insurance.
Conclusions: Marital status, age, education level of the head of the household, the number of family supporters, increased health costs per capita, increased education expenditures and the per capita income had a positive impact on the demand for supplementary health insurance by households. Among these variables, the number of family supporters, marital status, and the age of the head of the household had the highest impact and per capita income and education expenditures of the family members had the lowest effect on the demand for supplementary health insurance. Also, the demand for supplementary health insurance by Iranian urban households was a quadratic concave function of the age and education level of the head of the household. Thus, it is recommended to identify and classify households based on the factors affecting their demand and determine the appropriate conditions for the health services coverage corresponding to each class of household. It is particularly necessary to support the elderly in the treatment costs.
