نظام مراقبت اچ آي وي/ ايدز در جمهوري اسلامي ايران: تاريخچه، ساختارها و فرايندها

HIV/AIDS Surveillance System in the Islamic Republic of Iran: History, Structures and Processes

مقدمه و اهداف: ايران يكي از كشورهاي حاضر در منطقه خاورميانه است كه از سال‌ها قبل برنامه‌هاي مراقبت و كنترل HIV/AIDS را اجرا مي‌كند. هدف از انجام مطالعه حاضر مروري بر نظام مراقبت HIV/AIDS در ايران بود. روش كار: مطالعه حاضر به بررسي و مرور ساختارها و فرايندهاي برنامه مراقبت ايدز در ايران پرداخته است. منابع اطلاعاتي مورد استفاده در اين مطالعه شامل مستندات و دستورالعمل‌هاي انتشار يافته در زمينه مراقبت HIV/AIDS در ايران، بررسي ساختارهاي موجود و نظرات مديران و دست اندركاران كشوري نظام مراقبت بود. يافته‌ها: در ايران تمام موارد اچ آي وي/ايدز شناسايي‌شده و همچنين موارد داراي رفتارهاي پرخطر جهت انجام مراقبت‌هاي درماني و پيشگيري به مراكز يا پايگاه‌هاي مشاوره بيماري‌هاي رفتاري هدايت مي‌شوند. فعاليت‌هاي كاهش آسيب در گروه‌هاي پرخطر در قالب مراكز مشاوره، مراكز گذري معتادان و مراكز مشاوره زنان با همكاري سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي، توجه بيشتر به نسل دوم مراقبت ايدز به‌ويژه انجام مطالعات رفتاري از ديگر اجزاي نظام مراقبت HIV/AIDS در ايران هستند. نتيجه‌گيري: اگرچه نظام مراقبت كشوري HIV/AIDS در ايران با يك ساختار وسيع موفقيت‌هاي زيادي در كاهش موارد جديد اچ آي وي به‌ويژه در برخي گروه‌هاي پرخطر همچون معتادين تزريقي و همچنين كاهش انتقال موارد بيماري از مادران آلوده به نوزادان داشته است، اما تقويت نظام مراقبت اين بيماري به‌ويژه در گروه‌هاي پرخطر جنسي به‌عنوان يك راهكار اصلي براي كنترل ايدز در كشور ضروري به نظر مي‌رسد.

Background and Objectives: Iran is one of the Middle Eastern countries that implemented the HIV / AIDS control and surveillance program many years ago. The purpose of this study was to review the HIV / AIDS surveillance system in Iran. Methods: This was a review research to assess the processes, structures and achievements of the HIV/AIDS surveillance system in Iran. The information sources of this study included data from the surveillance system, reports and documentation, and published guidelines, reviewing existing structures and views of managers and practitioners of the HIV/AIDS surveillance system in Iran. Results: In Iran, all cases with HIV / AIDS as well as people with high risk behaviors are referred to behavioral disease counseling centers in order to receive health care services. Harm reduction in people with risky behaviors in the form of counseling centers, drug addicts' centers, and women's counseling centers in collaboration with governmental and non-governmental organizations, and attention to the second generation of HIV/AIDS surveillance, particularly conducting behavioral studies, are other components of the HIV / AIDS surveillance system in Iran Conclusion: Although the HIV / AIDS surveillance system in Iran has a large structure with many achievements in reducing new HIV cases, especially in some high-risk groups such as injecting drug users, as well as reducing HIV transmission from infected mothers to their children, strengthening this surveillance system, especially for sexual high-risk groups, is essential for controlling HIV/AIDS in the country.