بررسي هتروزيس و روابط ژنتيكي برخي ويژگي‌هاي كيفي ميوه در پنج رگه مختلف گوجه‌فرنگي

به‌منظور بررسي ميزان هتروزيس و روابط ژنتيكي رگه‌‌هاي مختلف گوجه‌فرنگي در برخي از ويژگي‌هاي كيفي ميوه، پنج رگه‌ متفاوت گوجه‌فرنگي در يك تلاقي داي‌آلل كامل مورد ارزيابي قرار گرفت. تجزيـه واريـانس داده‌هـا اختلاف معني‌داري را در بين نژادگان‌‌ها در سطح احتمال 1% براي ويژگي‌هاي ماده‌هاي جامد محلول، اسيديته‌ كل، شاخص رسيدگي، ظرفيت آنتي‌اكسيداني، اسكوربيك ‌اسيد، فلاونوئيدها و فنول ‌كل نشان داد. بيشترين ميزان هتروزيس براساس والد برتر براي ويژگي‌هاي فنول كل و فلاونوئيد كل مشاهده شد. نتيجه‌هاي تجزيه و تحليل هيمن نشان داد كه اثرهاي افزايشي و غير افزايشي در كنترل ويژگي‌هاي مورد مطالعه نقش داشتند. تجزيـه ژنتيكي به‌روش هيمن نشان داد كه به‌غير از ويژگي فنول كل، ديگر ويژگي‌ها زير كنترل اثرهاي غالبيـــت ژن‌ها قرار ‌داشتند و وراثت‌پذيري خصوصي پايين مبين سهم بيشتر اثر غيرافزايشي ژن‌ها در كنترل آن‌ها بود. بنـابراين، با توجه به وراثت‌پذيري پايين و بالا نبودن پتانسيل انتخاب مي‌تـوان از روش‌هاي دورگه‌گيري و پديده هتـروزيس در نسل اول بـراي بهبـود اين ويژگي‌ها بهره‌مند ‌شــد. در‌ مقابل، وراثت‌پذيري خصوصي بالاي فنول كل نشان‌دهنده نقـش اثر افزايشي ژن‌ها در كنترل آن بود. از اين رو براي فنول كل مي‌توان با انتخاب نژادگان‌‌هاي برتـر براي اين ويژگي، به به‌نژادي جمعيـت پرداخـت. در جمع، مي‌توان از روش‌هاي دورگه‌گيري براي بهبود ويژگي‌هاي كيفي ميوه در گوجه‌فرنگي استفاده كرد.