ارزيابي فضاي مالي: حلقه‌اي مفقود در مديريت تامين مالي نظام سلامت ايران

Fiscal Space Assessment: A Missing Link in Financing Management of Iran’s Health System

مقدمه: توانايي افزايش منابع براي مخارج دولت در بخش سلامت، وابسته به موقعيت اقتصاد كلان كشور است. مفهوم فضاي مالي، به قرار‌دادن سلامت در بستر وسيع‌تر محيط اقتصادي و مالي كمك مي‌كند. آشنايي با اين مفهوم مي‌تواند چارچوبي براي تحليل ظرفيت آتي دولت در تامين مالي سلامت در اختيار سياست‌گذاران قرار دهد. روش كار: مطالعه‌ي مروري حاضر با بهره‌گيري از گزارش‌ها و مقالات منتشرشده در پايگاه‌هاي داده‌اي داخلي و خارجي، به بررسي مباني نظري و الگوهاي توسعه‌ي فضاي مالي سلامت و بررسي اجمالي ابعاد مختلف توسعه‌ي فضاي مالي براي نظام سلامت ايران مي پردازد. يافته‌ها: فضاي مالي سلامت، فراهمي فضاي بودجه‌اي است كه به دولت اجازه‌ مي‌دهد منابع مورد نياز براي تحقق اهداف عمومي مطلوب را بدون وارد‌كردن هيچ‌گونه آسيب به پايداري مالي، تامين كند. اين فضا مي‌تواند از‌طريق منابع متعددي ايجاد شود كه به‌طور‌عمده در 5 گروه شرايط مساعد اقتصاد كلان، اولويت‌بندي مجدد بودجه‌ي سلامت در بودجه‌ي عمومي دولت، افزايش منابع ويژه‌ي بخش سلامت، كمك‌هاي توسعه و دست‌آوردهاي كارآيي طبقه‌بندي مي‌شوند. با‌توجه‌به شرايط فعلي اقتصاد كشور، به‌نظر مي‌رسد بهترين گزينه براي توسعه‌ي فضاي مالي سلامت در ايران، ارتقاي كارآيي مخارج فعلي باشد. نتيجه‌گيري: بهره‌گيري از تحليل‌هاي فضاي مالي مي‌تواند به تامين مالي پايدار سلامت و افزايش هم‌راستايي تامين مالي سلامت با اهداف نظام مديريت تامين مالي عمومي كمك كند.

Introduction: The government’s ability to allocate additional resources to the health sector depends on the country’s macroeconomic condition. The concept of fiscal space helps put health in the broader context of the economic and financial environment. In this study, we explored the fundamentals of the concept of fiscal space for health and provided a brief overview of the different methods for the expansion of fiscal space for health in Iran. Methods: This review study, by using reports and articles published in internal and external databases, examines the theoretical foundations and different methods of fiscal space expansion in health generally and for Iran’s health system specifically. Results: Fiscal space for health is the availability of budgetary room that allows a government to provide resources for desired public purposes without impairing fiscal sustainability. This space can be generated by a variety of sources, which can broadly be categorized into five categories, including conducive macroeconomic conditions, a re-prioritization of health within the government budget, an increase in the health sector-specific resources, foreign aid, and an increase in the efficiency of existing government health outlays. Conclusion: The use of fiscal space analysis can help sustainable health financing and increase the alignment of health financing with the goals of the public financial management system.