چكيده فارسي :
عدم پراكنش مطلوب امكانات از جمله امكانات آموزشي و فرهنگي از عوامل اصلي تشديد تفاوت هاي ناحيه اي بوده و كاستن از عدم تعادل ها، بهره برداري اصولي و منطقي از توان هاي محيطي، توزيع بهينه امكانات و جمعيت، مطالعه شهر و روستا با نگرش سيستمي و شناخت ميزان نابرابري هاي مابين سكونتگاه ها از جمله وظايف مهم برنامه ريزي ناحيه اي است. لذا در مقاله حاضر بر آن است با استفاده از تكنيك تحليل عاملي و خوشه اي و استفاده از 21 شاخص در زمينه هاي اجتماعي - فرهنگي شهرستان هاي استان آذربايجان غربي بپردازد. نوع تحقيق در اين پژوهش كاربردي- توسعه اي و روش بررسي آن توصيفي- تحليلي است. نتيجه بكارگيري تحليل عاملي تقسيم بندي شهرستان ها در 4 سطح برخوردار- نسبتا برخوردار- محروم و بسيار محروم است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه شهرستان خوي رتبه 1 با امتياز 3/47 و شهرستان چالدران رتبه 17 با امتياز 3/25- در بين 17 شهرستان استان آذربايجان غربي را به خود كسب كرده، كه 23/52 درصد شهرستان ها در سطح برخوردار، 26/3 درصد برخوردار، 35/29 درصد نسبتاً برخوردار، 52/23 درصد محروم و 17/64 درصد در سطح بسيار محروم قرار گرفتند و در نهايت با استفاده از تحليل خوشه اي و ترسيم نمودار دندروگرام، شهرستان ها به گروه هاي همگن طبقه بندي شده اند. در مجموع يافته ها، نشان از تشديد نابرابري شهرستان ها در برخورداري از شاخص هاي اجتماعي- فرهنگي به لحاظ عدم پراكنش مطلوب آنهاست.. بنابراين توجه به ا صل و برنامه ريزي هاي ناحيه اي در راستاي توسعه محدوده مورد مطالعه امري ضروري است .
چكيده لاتين :
The lack of logical distribution of facilities such as educational and training facilities is the main factors increasing the regional difference and decreasing the non-favorite distribution and reasonable application of environmental potentials, the favorite distribution of facilities and population. Nowadays, regional inequalities, in terms of poor planning in developing countries are. Reducing the level of inequalities, principal and logical utilization of environmental powers, optimal distribution of facilities and population, studies on cities with a systemic view and identifying the degree of inequalities among settlements including important duties of regional planning. Therefore, the present study is to investigate West Azerbaijan and using factor analysis technique and cluster analysis technique as well as 21 indices in the social-cultural grounds. The method of the research was descriptive-analytical. The result of applying factor analysis was dividing townships in 4 enjoying, relatively providing, deprived and very deprived. The findings of the research indicated that has obtained the seventh rank with the score 0.78 among 17 townships of West Azerbaijan Province, which in other regions, 26.3 of cities were at the enjoying level, 35.29 percent were at the relatively enjoying, 23.52 percent were at the deprive level, and 17.64 percent of townships were at the very deprived level. Finally, using cluster analysis and drawing graph, the townships were categorized into homogenous groups. In sum, the findings indicate the difference and inequalities of townships in enjoying the social-cultural indices.
