پديد آورندگان :
اقدسي، نسيم دانشگاه بجنورد - دانشكده علوم انساني - گروه مشاوره، راهنمايي و علوم تربيتي، بجنورد، ايران , سليمانيان،علي اكبر دانشگاه بجنورد - دانشكده علوم انساني - گروه مشاوره، راهنمايي و علوم تربيتي، بجنورد، ايران , اسدي گندماني، رقيه دانشگاه بجنورد - دانشكده علوم انساني - گروه مشاوره، راهنمايي و علوم تربيتي، بجنورد، ايران
چكيده فارسي :
هدف مادران كودكان با فلج مغزي به دليل وجود كودك متبلا به فلج مغزي، مستعد فشارهاي هيجاني مانند استرس، اضطراب و افسردگي هستند كه به فعال‌شدن طرحوارههاي هيجاني مانند نشخوار فكري، ابرازنكردن هيجانات، عدم ارزش‌هاي والاتر و احساس گناه منجر ميشود. اين باورهاي منفي درباره هيجانات سبب ايجاد افكار ناكارآمد و عادت الگوهاي رفتاري نامناسب ميشود كه سلامت روان مادران را تحت تأثير قرار مي‌دهد. در اين صورت انجام مداخله‌هايي همچون آموزش ذهن‌آگاهي مي‌تواند با تنظيم توجه، توسعه آگاهي فراشناختي، تمركززدايي و پذيرش نسبت به محتويات ذهني خود، در كاهش طرحوارههاي هيجاني ناسازگار آن‌ها مؤثر باشد. با توجه به آنچه گفته شد، هدف اين پژوهش، بررسي اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي، بر كاهش طرحوارههاي هيجاني (نشخوار فكري، ابرازنكردن احساسات، عدم ارزش‌هاي والاتر و احساس گناه) مادران كودكان با فلج مغزي است.
روش بررسي اين پژوهش به روش نيمه‌تجربي و از نوع طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون در دو گروه كنترل و آزمايش انجام شد. جامعه آماري، شامل همه مادران كودكان با فلج مغزي است كه در سال 1396 به مركز توانبخشي الوند شهر مشهد مراجعه كردند. نمونه‌هاي پژوهش 20 نفر از افراد داوطلب بودند كه بر اساس نتايج ناشي از پيش‌آزمون و ملاك‌هاي ورود انتخاب شدند و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل (در هر گروه 10 نفر) جايگزين شدند. ملاك‌هاي ورود به جلسه شامل اين موارد بودند: داشتن حداقل تحصيلات سيكل به منظور انجام بهتر تكاليف مربوط به آموزش و داشتن كودك با فلج مغزي كه شدت اختلالش بر اساس تشخيص پزشك متخصص در سطح متوسط يا شديد باشد. ابزار استفاده‌شده در پژوهش، پرسش‌نامه طرحوارههاي هيجاني ليهي بود كه پيش از مداخله و پس از آن، مادران در دو گروه كنترل و آزمايش تكميلش كردند. شركت‌كنندگان گروه آزمايش، مداخله ذهن‌آگاهي را به صورت گروهي، در هشت جلسه 90دقيقه‌اي به مدت 2 ماه دريافت كردند و در اين مدت گروه كنترل هيچ آموزشي دريافت نكردند. تجزيه و تحليل داده‌ها در دو بخش توصيف داده‌ها و استنباط داده‌ها ارائه شد. آمار توصيفي شامل ميانگين و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطي، از آزمون F براي بررسي همگني شيب‌هاي رگرسيون، آزمون كولموگروف‌اسميرنوف براي بررسي عادي‌بودن توزيع متغيرها در پيش‌آزمون و پس‌آزمون و از آزمون لوين و t-test براي بررسي همگني واريانس‌ها و برابري ميانگين‌ها به عنوان مفروضات اجراي تحليل كوواريانس استفاده شده است. براي آزمون فرضيات پژوهش، آزمون‌هاي آماري تحليل كوواريانس و تي تفاضل به كار گرفته شده است. تحليل‌هاي اين پژوهش با نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام شده است.
يافته‌ها يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد آموزش ذهن‌آگاهي در مادران كودكان با فلج مغزي گروه آزمايش باعث كاهش طرح‌واره نشخوار فكري (t=2/57 ؛P<0/05)، طرح‌واره ابرازنكردن احساسات (t=8/87 ؛P<0/05) و طرح‌واره احساس گناه (t=2/4 ؛P<0/05) ميشود؛ اما در طرح‌واره عدم ارزش‌هاي والاتر (t=2/73 ؛P>0/05) تأثير د‌رخورتوجهي نداشته است.
نتيجه‌گيري نتايج پژوهش نشان مي‌دهد ذهن‌آگاهي مي‌تواند از طريق افزايش آگاهي و تمركز به عنوان يك آموزش مؤثر براي بهبود طرحوارههاي هيجاني مادران كودكان با فلج مغزي استفاده شود. آموزش ذهن‌آگاهي، الگويي را براي كاهش نشخوار فكري فراهم مي‌كند و به مادران آموزش مي‌دهد كه از نوسان‌هاي خلقي خود، آگاهي داشته باشند و از فنون ذهن‌آگاهي براي آگاهي از پردازش اطلاعاتي كه افكار و هيجانات را تداوم مي‌بخشند استفاده كنند. افزايش آرامش و آگاهي همراه با مهرباني، كنجكاوي و رضايت از بودن در زمان حال را در فرد ايجاد مي‌كند كه به كاهش نشخوار فكري منجر ميشود. ارزش‌هاي والاتر در مادران، باورهاي تغييرناپذير است كه تابع فرهنگ و منحصر به هر فرد است؛ بنابراين، آموزش ذهن‌آگاهي بر ارزش‌هاي والاتر تأثير معناداري نداشته است. در مراقبه نشستن، فرد بايد به خود اجازه بدهد هيجانات را با ملايمت و كنجكاوي ابراز كند و سپس از ژست و حالت چهره خودآگاه باشد و آن را با وضعيت فعلي خود سازگار كند، سپس هيجانات و احساس جسمي خود را بدون سركوب و تغيير، ابراز كند. احساس شفقت به خود در ذهن‌آگاهي، رنج ناشي از گناه را به عنوان بخشي از زندگي مي‌پذيرد و به ايجاد انگيزه در فرد براي كاهش درد و رنج و احساس گناه منجر ميشود.
چكيده لاتين :
Objective Mothers of children with Cerebral Palsy (CP) are susceptible to emotional problems like stress, anxiety,
and depression which can lead to emotional schemas like rumination, not expressing emotions, lack of
values, and feeling guilty. These negative beliefs about emotions cause ineffective thoughts and inappropriate
behavior patterns that affect the mental health of the mothers. In this case, interventions such as mindfulness
education can be effective in reducing their maladaptive emotional schemas by adjusting attention, developing
metacognitive awareness, decentralizing, and accepting their mental contents. This study aims to investigate
the efficacy of mindfulness training in decreasing emotional schemas (rumination, not expressing emotions,
lack of values and feeling guilty) in mothers with children with CP.
Materials & Methods The present study is quasi-experiment with pretest-posttest and control group. The statistical
population consists of all the mothers with CP children referring to the rehabilitation center of Mashhad
City. The study sample consisted of 20 volunteers who were selected based on the results of their pretest and
study criteria. They were selected and randomly put into control and experimental groups. The inclusion criteria
included having at least a guidance education level to do better teaching assignments and having a child with CP
whose severity of disorder was moderate or severe on the basis of a doctor's diagnosis. The study instrument
was Leahy Emotional Schema Scale (LESS) which was answered by mothers in the control and experimental
groups before the intervention. The participants in the experimental group received “Mindfulness Awareness”
group intervention in eight 90-minute sessions for two months and the control group didn’t receive any treatment.
Results The data were analyzed through Analysis of Covariance (ANCOVA) and t-test. The findings indicate that
mindfulness training for mothers in the experimental group leads to a decrease in schemas like rumination
(t=2.57; P<0.05), not expressing emotions (t=8.87; P<0.05) and feeling guilty (t=2.4; P<0.05), but it doesn’t have
a significant effect on the lack of values (F=2.73; P>0.05).
Conclusion Mindfulness can improve emotional schemas in mothers who have children with CP through raising
awareness and concentration as effective training. Mindfulness education provides a model for reducing
rumination and educates mothers to be aware of their mood fluctuations and to use mind-alert techniques
to understand the information processing that makes emotions keep obsessing. Increasing calmness and consciousness
along with a kind-hearted behavior creates curiosity and satisfaction at the present, which results in
decreased rumination. The higher values in mothers are unchangeable beliefs, which are the function of culture
and are unique to each individual. Therefore, the resistance derived from beliefs as a result of the education of
mindfulness has a negative effect on the concept of higher-value inferiority. In sitting meditation, one can allow
herself to express excitement with mercilessness and curiosity. Then he or she will be conscious of the gesture
and state of the face and adapting it to its current state, and express her or his emotions and physical feelings
without suppression and change. Feeling self-compassion in the mind of consciousness accepts the suffering
of sin as part of life and leads to motivating the individual to reduce pain and suffering and feelings of guilt.
