مطالعه جمعيت‌شناختي فوت ناشي از بيماري‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هاي رواني و اختلالات رفتاري در ايران دردوره زماني 1390 تا 1396

Mortality Due to Mental and Behavioral Disorders in Iran from 2011 to 2017

مقدمه: بيماري‌هاي رواني و اختلالات رفتاري يكي از علت‌هاي17 گانه مرگ و زمينه‌ساز بسياري از بيماري‌هاي ديگر است. پژوهش حاضر در جهت شناخت وضعيت مرگ ناشي از بيماري‌هاي رواني در ايران، به مطالعه توزيع جنسيتي- سني مرگ ناشي از اين بيماري‌ها در طي سال‌هاي 1390 تا 1396 پرداخته است. مواد و روش كار: داده‌هاي مرگ‌ومير از سازمان ثبت احوال بر اساس طبقه‌بندي بين‌المللي بيماري‌ها (ICD10) استخراج شده و داده‌هاي جمعيت از سرشماري 1390 و 1395 گرفته شده است. براي تجزيه و تحليل داده از نرم افزار Excel 2013 و شاخص درصد، ميزان، نسبت جنسيتي، و سال‌هاي عمر ازدست‌رفته ناشي از مرگ زودرس (YLL) استفاده شده است. يافته ها: سالانه به طور متوسط به ازاي هر يك ميليون نفر جمعيت، حدود 26 نفر به علت بيماري رواني فوت مي‌كنند. در طي دوره زماني 1390 تا 1396 ميزان فوت ناشي از اين بيماري‌ها در حدود 25 درصد افزايش يافته و اين افزايش براي مردان بيشتر از زنان است. ميزان مرگ ناشي از بيماري رواني در سنين 20 تا 35 سال براي زنان بيشتر از مردان و در سنين 35 تا 60 سال در مردان بيشتر از زنان بوده است. با توجه به شاخص (YLL)، فوت زودرس ناشي از اين بيماري‌ها منجر به از دست رفتن 26064 سال عمر براي كشور ايران در سال 1395 شده است. بحث و نتيجه گيري: مرگ ناشي از بيماري رواني و اختلال رفتاري اگرچه اندك ولي داراي معاني بسياري براي سياست‌گذاري‌هاي سلامت در كشور است. رخ دادن اين مرگ‌ها در سنين جواني براي زنان و در سنين بزرگسالي براي مردان مي‌تواند دربرگيرنده معاني اجتماعي در سلامت رواني افراد باشد. در دوران پس از گذار اپيدميولوژيك شاهد ظهور مرگ‌هايي خواهيم بود كه كمتر پزشكي و بيشتر اجتماعي خواهند بود؛ لذا نياز است در سياست‌گذاري‌هاي سلامت به نقش عوامل اجتماعي توجه بيشتري داشت.

Objective (s): Mental and behavioral disorders might lead to several other diseases and are one the causes of mortality. This study aimed to study the sex and age distribution of deaths due to mental illness in Iran during 2011-2017. Methods: Data were extracted from the Iran death registry developed by the Iran's Vital Registration Organization. As such based on the international classification of diseases-10 [ICD-10] deaths from mental and behavioral disorders were analyzed. The percentage of each cause is determined by gender and age. The sex ratio index and years of life lost (YLL) due to premature death were estimated by age and sex. Results: There were about 1,082 deaths from mental and behavioral disorders, giving a rate of 25 deaths in one million of population. The mortality rate has increased by about 25% over the period 2011-2017, and this increase was higher for men than for women. Death rate due to mental and behavioral disorders were higher for women over the age of 20 to 35 and higher for men over the age of 35 to 50. Calculating the index of YLL indicated that, the premature death due to mental and behavioral disorders led to the loss of 26064 person-year for the country in 2016. Conclusion: Although deaths from mental illness and behavioral disorders in Iran were low, it seems that it needs serious attention. The occurrence of these deaths at young ages among women and adulthood among men suggest that economic and social conditions might have a role.