حقوق شهروندي فرزند خوانده در ايران

Citizenship Rights of the Adopted Child in Iran

فرزندخواندگي در ايران از دوره باستان تاكنون همواره رابطه مستقيم با اعتقادات و باورهاي مذهبي جامعه داشته و از اهميت خاصي برخوردار بوده است. بر اساس قوانين مدني جامعه، كودكاني صلاحيت واگذاري به فرزند‌پذيران را خواهند داشت كه امكان شناسايي والدينشان و بازگرداندن آن‌ها به آغوش گرم خانواده‌ امكان‌پذير نباشد. يكي از مهم‌ترين و اولين حقوق كودكان بي‌سرپرست و بد‌سرپرست به عنوان يك شهروند، شناسايي آن‌ها و اعطاي حضانت و سرپرستي‌شان به افرادي است كه صلاحيت مادي و معنوي براي حمايت از كودكان بي‌سرپرست يا بدسرپرست را دار مي‌باشند. اين كودكان كه فاقد سرپرست بوده يا سرپرستشان مشخص نبوده و يا شايستگي نگهداري از كودكان خود را ندارند، از طريق مراجع و دستگاه‌هاي قضايي كشور و با نظارت نهادهاي اجتماعي مرتبط، سرپرستي‌شان به افراد يا خانواده‌هايي واگذار مي‌شود كه صلاحيتشان بررسي و بر اساس قوانين و ضوابط اجتماعي مورد تأييد قرار گرفته است. در اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي حقوق شهروندي فرزندان بي‌سرپرست و بد‌سرپرست و تكاليف و وظايف جامعه و فرزند‌پذيران در قبال آنان بر اساس قوانين حقوقي ايران و اسلام با بهره‌مندي از داده‌ها و اطلاعات اسنادي و كتابخانه‌اي پرداخته شده است.

Child adoption in Iran has always been directly related with the religious beliefs of the society and has had a particular importance since the ancient times up to now. According to the civil law of the society, those children are competent to be adopted whose parents are not identifiable and they cannot return to the warm bosom of their families. One of the most significant and first rights of the orphans and the children suffering from bad parenting as a citizen is their identification and giving their custody and tutelage to individuals who are materially and spiritually competent to protect these children. These children either do not have any parents or their parents are not known or are not competent enough to raise the child. Thus, judicial authorities under the supervision of social institutions give their protectorship to individuals or families whose competency has been already proven based on the social rules and laws. In this study using a descriptive-analytic method we have conducted a research on the citizenship rights of the orphans and the children who are suffering from bad parenting as well as the obligations and duties of the society and child adopters on them according to the legal codes of Iran and Islam resorting to the existing databases and library documents.