تحليل نابرابري هاي فضايي در كلان شهرها(نمونه موردي: مناطق يك و ده شهرداري تبريز)

(Analysis of Spatial Inequalities in Metropolises (Case Study: Tabriz Municipal Districts 1 and 10

از جمله بحث برانگيزترين مفاهيم در طول تاريخ انديشه سياسي مفهوم عدالت و برابري است سرآغاز عدالت اجتماعي ريشه در عدالت فضايي و محيطي دارد با توجه به اهميت متغير فضا در روابط اجتماعي - اقتصادي تولد آرمان عدالت اجتماعي بيش از پيش به عدالت فضايي وابسته مي شود در نيم قرن اخير بواسطه شهرنشيني و گسترش روز افزون حاشيه نشيني در كلان شهرها كه امروزه از مهم ترين جنبه هاي تغيير جهاني است مقدمه رشد و توسعه گسترده شهري را فراهم آورده است به گونه اي كه مي توان گفت جمعيت شهرها افزايش يافته ولي خدماتي كه پاسخگوي نيازهاي مختلف آن ها ياشد مناسب پاسخگوي نياز شهروندان نيست. نابرابري فضايي به شرايطي اطلاق مي شود كه در آن واحدهاي فضايي يا جغرافيايي گوناگون در زمينه برخي متغيرها در سطوح متفاوتي قرار دارند. تحولات شهرسازي طي چند دهه اخير، باعث رشد و توسعه ناموزون فضايي در كلان شهرهاي ايران گرديده است. اين توسعه ناموزون در پي گسترش فيزيكي شهر باعث بوجود آمدن نابرابري فضايي در كلان شهرها شده كه تبعات آن در ابعاد مختلف اقتصادي، اجتماعي، سياسي و زيست محيطي به طور عام به عنوان يكي از مسائل و مشكلات جامعه تلقي شده و به طور خاص از جمله موضوع هاي پيچيده و چند بعدي شهرسازي كشور است. سوال اصلي مقاله حاضر اين است كه پراكنش و ميزان برخورداري شاخص هاي عدالت فضايي (كاربري اراضي شهري) در مناطق يك و ده شهرداري كلان شهر تبريز چگونه است؟ روش اين مقاله كيفي است. روش گرداوري اطلاعات كتابخانه اي استو روش تجزيه و تحليل اطلاعات نيز توصيفي تحليلي است. فرضيه اي را كه براي پاسخگويي به سوال اصلي در صدد بررسي آن هستيم اين است كه توزيع نامناسب و نابرابر خدمات در شهرها به علت جا ماندن توسعه شهر از رشد آن، در حال حاضر يكي از چالش هاي مديريت شهري در پاسخ گويي به شهروندان است. نتايج مقاله نشان مي دهد كه شناسايي پراكندگي فضايي جمعيت و توزيع خدمات عمومي شهري در مناطق يك و ده شهرداري كلان شهر تبريز عادلانه نيست.

Urban development over the last few decades has led to the spatial and uneven development of Iran's metropolis. This uneven development following the physical expansion of the city has created spatial inequality in the metropolis. Its consequences in different economic, social, political and environmental aspects are generally regarded as one of the problems of society and in particular, it is one of the most complex and multidimensional issues of urban planning. The main question of this article is that what is the distribution and extent of spatial justice‌(urban land use) indicators in Tabriz metropolitan municipalities? The methodology of this article is qualitative. The library data collection method is also descriptive-analytic. The hypothesis that we are trying to answer the main question is that inadequate and unequal distribution of services in cities due to the growth of the city due to its growth, at present, one of the challenges of urban management is to respond to citizens. The results show that the spatial distribution of population distribution and distribution of public utilities in Tabriz metropolitan municipalities is not fair.