مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - آشكارسازي تغييرات پوشش سطح زمين ناحيه شمال غرب ايران به عنوان نمايه اي از بيابان زايي

چكيده فارسي :

بيابان زايي مشتمل بر فرايندهايي است كه در نتيجه عوامل طبيعي و عملكرد نادرست انسان ايجاد مي گردد. در اين پژوهش جهت بررسي روند بيابان زايي شمال غرب ايران، ابتدا تصاوير ماهواره اي سنجنده ماديس مرتبط با محصول پوشش زمين(MCD12Q1)، در فواصل زماني 2001 تا 2013 دريافت گرديد. براي تبديل به فرمت نقشه هاي پوشش زمين از استاندارد IGBP و الگوريتم هاي Decision tree و Change Detection استفاده گرديد در مرحله بعد نيز سطح تراز ارتفاعي درياچه اروميه از سنجنده هاي TOPEX،Jason-1 ، OSTM و JASON-3 دريافت شد. بر اساس استاندارد IGBP، در طي اين 13 سال در منطقه حدود 14 طبقه پوششي زمين تشخيص داده شد. بيشترين مساحت منطقه را پوشش هاي گياهي پراكنده، مراتع، زمين هاي زراعي و نواحي آبي تشكيل مي دهند. با اين وجود كه پوشش منابع آبي 64 درصد وسعت خود را از دست داده است. اما وسعت پوشش هاي گياهان پراكنده 57 درصد، مراتع 4 درصد و پوشش زمين هاي زراعي حدود 9 درصد نسبت به سال 2001 افزايش يافته است. نتايج تغييرات پوشش سطح زمين بر اساس الگوريتم Change Detection بيانگر آن است كه 8 طبقه پوششي در طي 13 سال درچار تغيير در نوع پوشش گرديده اند. كه اين طبقات شامل(طبقه بوته زارها، طبقه زمين هاي زراعي،طبقه پوشش هاي گياهي پراكنده،طبقه جنگل هاي برگ ريز پهن برگ ، طبقه جنگل هاي مخلوط، طبقه پوششي مراتع،طبقه پوششي ساوانا و طبقه پوششي آب) مي باشند، كه بخشي از مساحت اين طبقات تبديل به پوشش هاي از قبيل زمين هاي زراعي، مراتع، پوشش هاي گياهي پراكنده و... شده اند. بنابراين با توجه به تغييرات پوششي شمال غرب ايران مي توان اينگونه نتيجه گرفت كه فقط 9 درصد مساحت منطقه(عمدتا در اطراف درياچه اروميه) دچار دگرگوني در نوع پوشش گرديده است.