بهبود خستگي مرتبط با سرطان در بيماران مبتلا به سرطان سينه و كولوركتال شركت كننده در برنامه آموزشي MBSR

Improvement of Cancer Related Fatigue in Breast and Colorectal Cancer Patients Taking Part in Mindfulness Based Stress Reduction Training Program

زمينه و هدف: يكي از شايع‌ترين و مخرب‌ترين علايمي‌كه بازماندگان سرطان آن را تجربه مي‌كنند، خستگي مرتبط با سرطان است. اين علامت مي‌تواند سال‌ها پس از تشخيص سرطان ادامه يابد و منجر به كاهش عملكرد، كيفيت زندگي و هم‌چنين پيامدهاي اجتماعي‌ـ اقتصادي قابل ملاحظه گردد، لذا هدف از اين مطالعه تعيين و بررسي بهبود خستگي مرتبط با سرطان در بيماران مبتلا به سرطان سينه و كولوركتال شركت كننده در برنامه آموزشي MBSR بود. روش بررسي: در اين مطالعه كارآزمايي باليني، جامعه آماري شامل كليه بيماران مبتلا به سرطان سينه و كولوركتال مراجعه كننده به درمانگاه شهيد مطهري و بيمارستان آنكولوژي امير شهر شيراز در سال 1396 مي‌باشند كه 38 بيمار با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. نمونه‌ها به صورت تصادفي به دو گروه آزمايش(19 نفر) و گروه كنترل(19 نفر)، تقسيم شدند. گروه‌ها در پيش‌آزمون و پس‌آزمون به مقياس خستگي مرتبط با سرطان پاسخ دادند. نتايج با استفاده از تحليل كواريانس چند متغيره، تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج تحليل كواريانس چند متغيره، نشان داد كه كاهش استرس مبتني بر بهوشياري ياعث كاهش معني‌داري نمرات ميانگين در زيرمقياس‌هاي جسماني(0001/0p<) و 49/141=F)، شناختي(0001/0p<) و 23/66=F) و عاطفي(0001/0p<) و 44/58=F) ، و نمره كلي (023/0= P ، 66/5 =F)، خستگي مرتبط با سرطان در پس آزمون، شده است يعني بين دو گروه آزمايش و كنترل از نظر ميانگين كليه ابعاد خستگي مرتبط با سرطان، تفاوت معني دار بود. و ميانگين كليه ابعاد خستگي مرتبط با سرطان در گروه آزمايش نسبت به گروه كنترل كاهش يافته بود. نتيجه‌گيري: اين مطالعه شواهدي مبني بر اثربخش بودن MBSR بر خستگي مرتبط با سرطان در مبتلايان به سرطان سينه و كولوركتال، فراهم كرد و مي‌تواند به عنوان مداخله‌اي كارآمد و مؤثر در مراكز درماني و بيمارستان‌ها به كار گرفته شود.

Background & aim: one of the most common and disruptive symptoms experienced by cancer survivors is cancer related fatigue. This symptom can continue many years after cancer diagnosis, leading to reduced performance, quality of life, and significant socioeconomic outcomes. Therefore, the aim of this study was to evaluate the improvement of cancer-related fatigue in patients with breast and colorectal cancer who participated in the MBSR training program. Methods: In the present clinical trial study, the statistical society included all patients with breast and colorectal cancer referred to Shahid Motahari Clinic and Amir Oncology Hospital (Shiraz, 2017- 2018). 38 participants were selected through available sampling and randomly assigned to either experimental(n=19) or control(n=19) groups. The groups responded to the cancer related fatigue scale in pre-test and post-test. The results were analyzed using multivariate covariance (MANCOVA) analysis. Results: the results of data analysis indicated that mindfulness-based stress reduction significantly decreased the mean scores of the fatigue subscales: Physical (F=141.49, p<0.0001), cognitive (F=66/23, p<0/0001), emotional (F= 58.44, P<0.0001), and overall fatigue score (F=5.66, P= 0.023) in the experimental group. That is, there was a significant difference between the two experimental and control groups in the mean of all dimensions of cancer related fatigue scale. Conclusion: This study provided evidence that MBSR was effective in treating cancer-related fatigue in patients with colorectal and breast cancer. Therefor MBSR could be used as an effective intervention in medical centers and hospitals.