مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تاثيرتغيير آب وهوا بر نياز آبي برنج در استان مازندران

چكيده فارسي :

در اين تحقيق اثر تغيير آب و هوا بويژه مولفه هاي دما و بارش بر نياز آبي برنج بررسي گرديد. علاوه بر آن اثر متغير دما بر تبخير- تعرق در بازه زماني سال هاي 1984 تا 2017 تحليل شد. دراين مقاله داده هايي همچون تبخير-تعرق پتانسيل(PET) ارائه و بررسي گرديد، همچنين روش فائو-پنمن-مانتيث به عنوان معتبر ترين روش براي تخمين تبخير-تعرق گياه مرجع مورد استفاده مي باشد. علاوه براين ها نياز آبي گياه و بارش موثر طي فصل رشد برنج مورد بررسي قرار گرفته شد. تمام اين تحقيقات به كمك نرم افزار XLSTAT كه نرم افزاري آماري است براي يافتن همبستگي و همچنين رگرسيون گيري مورد استفاده واقع شد. رگرسيون گيري و همبستگي به روش من- كندال انجام شد. نتايج حاصل از رگرسيون گيري و همبستگي به كمك روش من-كندال نشان داد كه با روند افزايشي تغيير دما از سال هاي 1984 تا 2017 تبخير- تعرق نيز افزايش يافته است و همبستگي قوي (0/95) بين تبخير- تعرق و دما در اين استان وجود دارد. به كمك نرم افزار CROPWAT نياز آبي برنج در استان مازندران به دست آمد و جدول زمان بندي آبياري نيز محاسبه شد. طبق محاسبات به دست آمده حداقل تبخير- تعرق و نياز آبي در مرحله اوليه رشد ( فروردين ماه ) و حداكثر آن در مرحله مياني ( اوايل تير ماه ) است. براي استان مازندران در طول مدت دوره رشد برنج (اواسط فروردين-اواسط مرداد)، براي مثال زماني كه كل بارش در دوره رشد برنج 150/6ميلي متر باشد، مجموع آبياري ناخالص411/9 ميلي متر و مجموع آبياري خالص3/288 ميليمتر، خواهد بود. اين مقدار در سال هاي مختلف متفاوت مي باشد كه كمتر يا بيشتر از اين مقدار است. از اينرو نياز است به دليل روند افزايشي دما در بحث مديريت مصرف آب و روش هاي نوين آبياري در منطقه و كشور توجه بيشتري صورت گيرد.